คน Gen Z หวนใช้เทคโนโลยีย้อนยุคมากขึ้นหวังหลีกหนีโลกออนไลน์

เมื่อโลกออนไลน์ตามติดทุกย่างก้าว กลุ่มคน Gen Z เริ่มโหยหาอดีต วัยรุ่นและวัยยี่สิบต้น ๆ หันมาใช้เทคโนโลยีแบบเก่า ไม่ว่าจะเป็น โทรศัพท์ฝาพับ ซีดี เครื่องเล่นแผ่นเสียง และกล้องดิจิทัล เพื่อหวังพาตัวเองออกจากโลกออนไลน์

สำนักข่าวบีบีซีรายงานข้อมูลจาก Amazon UK ที่พบว่า สินค้าแนวย้อนยุคได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างมากในช่วงแคมเปญ Black Friday โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เครื่องเล่นแผ่นเสียงแบบพกพา ทามาก็อตจิและกล้องฟิล์มแบบใช้แล้วทิ้ง ล้วนติดอันดับสินค้าขายดีบนแพลตฟอร์ม

ผู้ค้าปลีกรายอื่น ๆ อย่าง Currys และ John Lewis ก็ระบุว่า กระแสอุปกรณ์ย้อนยุคกำลังกลับมาอีกครั้ง เห็นได้จากยอดขายวิทยุ กล้องอินสแตนต์หรือกล้องถ่ายรูปทันทีและนาฬิกาปลุกที่เพิ่มขึ้นอย่างมาก

การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวเกิดขึ้นในขณะที่สังคมปัจจุบันผูกติดกับเทคโนโลยีในแทบทุกด้านของชีวิต เด็กรุ่นใหม่เติบโตขึ้นโดยไม่เคยรู้จักโลกที่ปราศจากหน้าจอ แต่ท่ามกลางภูมิทัศน์ของออนไลน์เช่นนี้ กลุ่มคน Gen Z ดูเหมือนจะก้าวถอยหลังและปลูกฝังการต่อต้านเชิงสร้างสรรค์รูปแบบใหม่ ด้วยการหันไปโหยหาอดีตแทน

ย้อนกลับไปในช่วงต้นยุค 2000 และก่อนหน้านั้น อินเทอร์เน็ตเปรียบเสมือนโลกที่แยกออกจากชีวิตจริงอย่างชัดเจน คอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะมีขนาดใหญ่เทอะทะและไม่สามารถเคลื่อนย้ายได้ ทำให้การใช้อินเทอร์เน็ตกลายเป็นเหมือนการ “เข้า” และ “ออก” จากระบบได้ด้วยการกดล็อกอินและล็อกเอาต์ แต่ปัจจุบัน อินเทอร์เน็ตเป็นสิ่งที่ไม่อาจหลีกเลี่ยงได้อีกต่อไป เมื่อการเชื่อมโยงระหว่างเทคโนโลยีและชีวิตประจำวันผสานกันมากขึ้น คนรุ่น Gen Z จึงเริ่มโหยหายุคที่เรียบง่ายกว่าและหลีกหนีจากความกังวลน่าเวียนหัวที่เกิดจากการออนไลน์ตลอดเวลา

โดยกลุ่มคน Gen Z วัยผู้ใหญ่ 80 เปอร์เซ็นต์ เห็นด้วยว่าคนรุ่นใหม่ในปัจจุบันพึ่งพาเทคโนโลยีมากเกินไป แม้ Gen Z จะสนับสนุนเทคโนโลยีอย่างมากก็ตาม แต่เมื่ออินเทอร์เน็ตเข้ามามีบทบาทครอบงำในสังคมมากยิ่งขึ้น คนรุ่นดังกล่าวก็ตอบสนองด้วยวิธีตรงกันข้ามแบบใช้เหตุผล ด้วยการหวนคืนสู่เทคโนโลยีย้อนยุคที่ชวนคิดถึง

ดังนั้น จึงเป็นเรื่องไม่น่าแปลกใจที่สไตล์ Y2K กลับมาได้รับความนิยมอีกคตร้งในวัฒนธรรมสมัยนิคม แต่การกลับมาของสไตล์เรโทรในปัจจุบันมีความหมายมากกว่าเทรนด์แฟชั่นที่หวนมา ความสนใจในโทรศัพท์ฝาพับที่กลับมาอีกครั้งไม่ได้มีแค่ความสนุกแค่เฉพาะตอนได้ปิดฝาหลังวางสาย แต่เป็นการโหยหายุคสมัยที่โทรศัพท์มีไว้สำหรับการติดต่อกับเพื่อน ไม่ใช่ไว้เปรียบเทียบตัวเองบนสื่อสังคมออนไลน์ เห็นได้จากกลุ่ม The Luddite Club กลุ่มวัยรุ่นในนครนิวยอร์กของสหรัฐฯ ที่ตัดสินใจลบบัญชีโซเชียลมีเดียและเปลี่ยนจากการใช้สมาร์ทโฟนเป็นโทรศัพท์แบบฝาพับ ซึ่งเป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งของกลุ่มคนรุ่นใหม่ที่ต่อสู้เพื่อการเชื่อมต่อระหว่างมนุษย์กับมนุษย์ในยุคที่ทุกอย่างเชื่อมโยงกันมากเกินไป

ความโหยหาเทคโนโลยีที่เรียบง่ายยังเห็นได้จากความนิยมที่เพิ่มขึ้นของผลิตภัณฑ์ อย่าง “The Boring Phone” โทรศัพท์มือถือที่มีฟังก์ชันการใช้งานจำกัด แต่ตอบโจทย์ความสงบ และเมื่อไม่นานมานี้ ยอดขายโทรศัพท์ก้อนอิฐในกลุ่มคนวัย 18 – 24 ปี พุ่งขึ้นถึง 148 เปอร์เซ็นต์ แสดงให้เห็นถึงความสนใจอย่างแรงกล้าที่จะเลิกใช้สมาร์ทโฟนที่เน้นความสวยหรูทันสมัยของยุคนี้ การต่อต้านสมาร์ทโฟนที่ขับเคลื่อนด้วยความคิดถึงของ Gen Z ยังเป็นตัวอย่างที่แสดงให้เห็นว่าผู้คนสามารถส่งเสริมการเชื่อมต่อที่แท้จริงมากขึ้นได้อย่างไรในยุคที่ที่ทุกอย่างเสมือนและประดิษฐ์ขึ้น

การตอบสนองต่อความเหนื่อยล้าทางดิจิทัลของคนรุ่น Gen Z ไม่ได้จำกัดอยู่แค่การกลับไปใช้โทรศัพท์ฝาพับเท่านั้น แแต่ยังรวมถึงความสนใจในเทคโนโลยีแบบฟังก์ชันเดียวที่หวนกลับมาอีกครั้ง ไม่ว่าจะเป็นการฟังเพลงจากซีดีและเครื่องเล่นแผ่นเสียง การถ่ายรูปด้วยกล้องดิจิทัล และแม้กระทั่งการเลือกดูดีวีดีแทนบริการสตรีมมิ่ง เนื่องจากมองว่า การฟังเพลงจากซีดีหรือแผ่นเสียงทำให้ได้รู้สึกครอบครองสื่อนั้นจริง ๆ ไม่ใช่แค่สตรีม นอกจากนี้การตัดขาดจากการแจ้งเตือน สิ่งรบกวนต่าง ๆ  เช่น การเล่นแอปพลิเคชันอื่น ๆ ก็ช่วยทำให้มีสมาธิกับดนตรีได้ดีขึ้น ซึ่งถือเป็นวิธีที่สมบูรณ์แบบในการทวงชีวิตดิจิทัลของตัวเองกลับคืนมา

กระแสกล้องดิจิทัลที่กลับมาได้รับความนิยมก็ช่วยให้ผู้คนใช้ชีวิตอยู่กับปัจจุบันขณะได้มากขึ้น แทนที่จะอยู่กึ่งหนึ่งในโลกจริงและอีกกึ่งหนึ่งในโลกออนไลน์ กลุ่มคนรุ่น Gen Z ไม่ได้ใช้กล้องดิจิทัลหรือกล้องฟิล์มใช้แล้วทิ้ง เพียงเพื่อเก็บบรรยากาศตรงหน้า แต่เพราะทำให้ผู้คนรู้สึกเพลิดเพลินสนุกนานไปกับช่วงเวลาที่กำลังถ่าย โดยไม่กังวลกับผลลัพธ์ของภาพ นอกจากนี้ วิธีการถ่ายภาพแบบเดิม ๆ ยังช่วยให้อยู่กับปัจจุบันมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อผลลัพธ์ของภาพเป็นสิ่งที่คาดเดาไม่ได้ ความสุขที่มาช้าแต่คุ้มค่านี้คืออีกข้อดีที่ทำให้การกลับไปสู่เทคนิคการถ่ายภาพดั้งเดิมมีความน่าสนใจ

การฟื้นฟูเทคโนโลยีย้อนยุคของคนรุ่น Gen Z ถือเป็นก้าวสำคัญในทิศทางที่ถูกต้อง ด้วยการส่งเสริมให้ผู้คนใช้ชีวิตอยู่กับปัจจุบันมากขึ้น แต่ยังต้องมองให้ไกลกว่าความสวยงามภายนอกของการใช้เทคโนโลยีเรโทรยุคเก่า เพื่อเห็นศักยภาพที่จะเปลี่ยนมุมมองต่อชีวิต ท่ามกลางโลกอินเทอร์เน็ตที่แพร่หลายครอบงำทุกพื้นที่และการใช้ AI อย่างกว้างขวาง การชะลอความเร็วของโลกเสมือนอาจเป็นเรื่องที่แทบจะเป็นไปไม่ได้เลย

อย่างไรก็ตาม แทนที่จะพยายามชะลอการพัฒนาเทคโนโลยีในสังคมโดยรวม สิ่งที่ควรคำคือการสานต่อความพยายามของคนรุ่น Gen Z ในการหาวิธีเล็ก ๆ น้อย ๆ เพื่อก้าวถอยออกจากโลกเสมือนจริง ไม่ว่าจะเป็นการซื้อกล้องดิจิทัล การฟังเพลงผ่านเครื่องเล่นซีดี หรือเปลี่ยนจากสมาร์ทโฟนไปใช้โทรศัพท์ฝาพับ ไม่ว่าจะดูเชยหรือล้าสมัยแค่ไหนก็ตาม วิธีเหล่านี้ล้วนเป็นวิธีที่ดีเยี่ยมในการก้าวออกจากระบบคลาวด์แล้วกันกลับมาสู่โลกแห่งความเป็นจริงได้มากขึ้น

ที่มา: BBC, Washington Square News

https://www.bbc.com/news/articles/ckgl8nj8nvzo

https://nyunews.com/2025/12/05/off-topic-vintage-tech-can-help-gen-z-fight-digital-fatigue/  

Credit: ภาพ Reuters

ข่าวที่เกี่ยวข้อง GEN Z 

• ม็อบ Gen Z ขบวนการประท้วงแบบไร้ผู้นำ ที่ทรงพลังยิ่งกว่าเดิม ! 
• Gen Z กว่า 70% เสี่ยงภาวะหมดไฟ เครียดเรื่องเงินฉุดการงานร่วง 
• Gen Z อยากเกษียณเร็วที่อายุ 50 แต่ความจริงอาจต้องทำงานถึง 70 ปี