งานวิจัยชี้ สัตว์เลื้อยคลานถูกคุกคามมากที่สุด อันดับแรกคือเต่าและจระเข้

bySutheemon Kumkoom

03 May 2022

งานวิจัยชี้ สัตว์เลื้อยคลานถูกคุกคามมากที่สุด อันดับแรกคือเต่าและจระเข้

สัตว์เลื้อยคลานกำลังมีความเสี่ยงมากที่สุดอันเนื่องมาจากการถูกคุกคามจากกิจกรรมของมนุษย์ การศึกษาได้บ่งชี้ว่าจระเข้และเต่ามีความเสี่ยงมากที่สุด

สัตว์เลื้อยคลานอาจเป็นสัตว์ที่ใครหลายๆคนไม่ค่อยชื่นชมหรือได้รับความสนใจเท่าสัตว์ขนปุยมากนัก นั่นจึงอาจเป็นเหตุผลให้พวกมันถูกขับไล่อย่างไม่เป็นธรรมออกจากธรรมชาติ และหลายหน่วยงามมองข้ามสวัสดิภาพความเป็นอยู่ของพวกมันไปเยอะพอสมควร

การศึกษาใหม่เผยว่า 1 ใน 5 ของสัตว์เลื้อยคลานทั้งหมดกำลังเผชิญกับความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ โดยเฉพาะจระเข้และเต่าเป็นสัตว์ที่ถูกคุกคามมากที่สุด การศึกษานี้เป็นการศึกษาประเภทสัตว์เลื้อยคลานครั้งแรกโดยมีนักวิทยาศาสตร์ 361 คนใน 24 ประเทศ จาก 6 ทวีปและเวลาอีก 15 ปีกว่าการศึกษานี้จะสมบูรณ์

การประเมินระดับโลกอื่นๆที่คล้ายคลึงกันในหมวดสัตว์ประเภทอื่นๆก็ได้เปิดเผยเช่นกันว่า 40.7% ของสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ 25.4% ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมและ 13.6% ของนกกำลังเผชิญกับภัยคุกคามจากการมาถึงของความเสี่ยงใกล้สูญพันธุ์

“สำหรับหลายคนแล้ว สัตว์เลื้อยคลานไม่ได้มีเสน่ห์ดึงดูด และมีการให้ความสำคัญพอ ๆ กับสัตว์มีกระดูกสันหลังที่มีขนยาวหรือมีขนนกเพื่อการอนุรักษ์ แต่ด้วยความพากเพียร เราสามารถหาเงินทุนที่จำเป็นสำหรับการศึกษานี้ได้สำเร็จ” บรูซ ยัง (Bruce Young) หัวหน้านักสัตววิทยาและนักวิทยาศาสตร์ด้านการอนุรักษ์อาวุโสที่ NatureServe ซึ่งเป็นองค์กรไม่แสวงหากำไรด้านการอนุรักษ์ กล่าวในการแถลงข่าว เขาเป็นหนึ่งในผู้เขียนงานวิจัยนี้ ซึ่งตีพิมพ์ในวารสาร Nature

“เราทำงานแบบนี้ เพื่อโฆษณาให้เห็นถึงความสำคัญของสิ่งมีชีวิตเหล่านี้ พวกเขาเป็นส่วนหนึ่งของต้นไม้แห่งชีวิต เช่นเดียวกับสิ่งอื่นๆ ที่สมควรได้รับความสนใจเท่าเทียมกัน”

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

ปัจจัยหลักของการคุกคามและเสี่ยงสูญพันธุ์คือ การสูญเสียที่อยู่อาศัย

การสูญเสียแหล่งที่อยู่อาศัยที่เกิดจากการตัดไม้ เกษตรกรรม และการขยายตัวของเมือง และการแข่งขันกับสิ่งมีชีวิตที่รุกรานเป็นภัยคุกคามหลักต่อสัตว์เลื้อยคลาน ปัจจัยอื่นๆ มีผลกับบางชนิด เช่น การนำไปใช้ในการแพทย์แผนโบราณ วิกฤตสภาพภูมิอากาศยังเป็นความท้าทายที่ไม่แน่นอนอีกด้วย

ผลการศึกษาพบว่าภัยคุกคามต่อสัตว์เลื้อยคลานรุนแรงที่สุดในสภาพแวดล้อมป่าไม้ จระเข้และเต่าเป็นสัตว์ที่มีความเสี่ยงมากที่สุดและต้องการความพยายามในการอนุรักษ์โดยเน้นที่ 57.9% และ 50% ตามลำดับการประเมินว่าอยู่ภายใต้การคุกคามหรือไม่ อย่างไร

ผู้เขียนรายงานฉบับนี้กล่าวว่า ความยากของการศึกษานี้คือ การขาดข้อมูลเกี่ยวกับสัตว์เลื้อยคลานและถิ่นที่อยู่ของวกมันได้จำกัดความพยายามในการอนุรักษ์ แม้ว่าพวกเขาจะตั้งข้อสังเกตว่ามาตรการหลายอย่างที่ใช้เพื่อปกป้องสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม นก และสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ จะสามารถปกป้องสัตว์เลื้อยคลานได้เช่นกัน

การศึกษานี้ นักวิจัยได้ใช้เกณฑ์ของ International Union for Conservation of Nature's Red List of Threatened Species กับสัตว์เลื้อยคลาน 10,196 สปีชีส์ ทีมวิจัยพบว่า 1,829 (21%) ของสปีชีส์ถูกคุกคามด้วยการสูญพันธุ์ (จัดอยู่ในเกณฑ์ของ IUCN) และการสำรวจยังพบอีกว่า สายพันธุ์ที่แพร่หลายและมีรายละเอียดสูง เช่น งูจงอาง กำลังถูกคุกคามด้วยเช่นกัน

งูจงอาง

Neil Cox ผู้เขียนร่วม ผู้จัดการหน่วยประเมินความหลากหลายทางชีวภาพ ความคิดริเริ่มร่วมกันของ IUCN และ Conservation International ในวอชิงตัน กล่าวว่า มันก็สงสัยได้ว่าจำนวนของพวกมันอาจลดลง แต่ถ้าไม่มีการประเมินสัตว์เลื้อยคลานทั่วโลก เราจะไม่รู้ด้วยซ้ำว่ามีความเสี่ยงจริงๆ

คาดว่าคณะผู้แทนจากรัฐบาลทั่วโลกจะประชุมกันที่คุนหมิง ประเทศจีน ในปลายปีนี้เพื่อตกลงเกี่ยวกับแผนปฏิบัติการความหลากหลายทางชีวภาพฉบับใหม่

อย่างไรก็ตาม การประชุมภาคีอนุสัญญาว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ (COP 15) ได้ล่าช้าหลายครั้ง และจีนยังไม่ได้กำหนดวันที่เพื่อหารือ องค์กรด้านธรรมชาติและการอนุรักษ์กล่าวว่าเป็นโอกาสครั้งเดียวในทศวรรษที่จะตั้งความสัมพันธ์ใหม่กับธรรมชาติและย้อนกลับการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ

สรุปจากผู้เขียน

การศึกษานี้ใช้นักวิทยาศาสตร์หลายท่าน หลายแหล่งที่มาและใช้เวลาหลายปี เพื่อเก็บรวบรวมข้อมูลจากทั่วทุกมุมโลกเกี่ยวกับข้อมูลของสัตว์เลื้อยคลานที่เพิ่งได้รับรู้ว่าพวกมันกำลังเสี่ยงใกล้สูญพันธุ์โดยมีปัจจัยหลักคือการสูญเสียที่อยู่อาศัยตามธรรมชาต อันเนื่องมาจากการรุกรานของมนุษย์ เพื่อสร้างเป็นที่พักอาศัยหรือเพื่อทำการเกษตรเป็นต้น

สัตว์เลื้อยคลานอาจจะยังไม่ได้รับความสนใจเท่าที่ควร หากเทียบกับสัตว์ประเภทอื่นๆที่มีการศึกษาเผยแพร่ออกมามากมาย นี่จึงเป็นโอกาสที่ดีที่นักวิทยาศาสตร์เลือกที่จะทำการวิจัยเรื่องนี้เพื่อให้เราทราบว่าพวกมันมีความเสี่ยง

ความสำคัญของสัตว์เลื้อยคลานและสัตว์อื่นๆทุกประเภทมีความสำคัญของธรรมชาติและมนุษย์มาก ในการทำหน้าที่รักษาระบบนิเวศที่อยู่ของมันให้สมบูรณ์และเป็นไปตามวิถีโลก พวกมันมีหน้าที่ที่สำคัญกว่ามนุษย์คือการรักษาสมดุลระบบนิเวศที่มนุษย์ทำลายไปให้กลับมาสมบูรณ์

ที่มาข้อมูล

https://edition.cnn.com/2022/04/27/world/reptiles-extinction-threat-scn/index.html

https://www.nature.com/articles/s41586-022-04664-7

https://www.iucn.org/news/species/202204/worlds-reptiles-comprehensively-assessed-iucn-red-list