ไขข้อสงสัย "จะอยู่อย่างไรในยุค AI ครองเมือง" เตรียมพร้อมเข้าสู่ยุคดิจิทัล

AI ครองเมืองอาจไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป เพราะในปัจจุบันเราได้มีตัวอย่าง AI หรือปัญญาประดิษฐ์มากมายที่เข้าถึงง่ายขึ้นในยุคนี้ เช่น MidJourney ที่วาดภาพตามคำบอกได้สวยงาม และ DeepFake ที่สังเคราะห์รูปปากในวิดีโอจนเหมือนกับว่าตัวเราพูดเอง หากมีผู้นำผลลัพธ์จากระบบ AI เหล่านี้ไปใช้ในทางที่ผิด ก็อาจจะส่งผลกระทบต่อชีวิตและทรัพย์สินในวงกว้าง

ถึงขนาดมีผู้กล่าวว่าเราได้เข้าสู่ยุค “AI ครองเมือง” กันแล้ว ในบทความนี้เราจะมุ่งตอบคำถามที่สำคัญคือ เทคโนโลยี AI เหล่านี้คืออะไร มันทำอะไรได้แค่ไหน แล้วเราจะต้องปรับตัวอย่างไรถึงจะสามารถอยู่ได้และเติบโตในยุคที่ AI ครองเมือง

ข่าวที่เกี่ยวข้อง : 

• JobsDB แพลตฟอร์มหางานออนไลน์ ใช้ AI Smart Technology หาคนง่าย-เร็วกว่าเดิม
• รู้หรือไม่ ? "มือ" คือสิ่งที่ปัญญาประดิษฐ์ AI วาดรูป เข้าใจยากที่สุด
• ภาพวาด AI ชนะรางวัลประกวดถ่ายภาพระดับโลก เวที World Photography Awards

เทคโนโลยี AI เชิงสังเคราะห์หรือ GenAI (Generative AI) เป็นระบบ AI ที่สังเคราะห์คอนเทนต์ขึ้นมาใหม่ โดยที่คอนเทนต์นั้นไม่เคยมีมาก่อนบนโลก หลักการทำงานของ GenAI คือระบบ AI จะสกัดคุณลักษณะเด่น (feature) จากคลังข้อมูลที่มีภาพ เสียง และข้อความอธิบาย เมื่อระบบได้รับคำสั่งที่เป็นข้อความ ระบบก็จะวิเคราะห์คำสั่งเพื่อหาคุณลักษณะเด่นในคำสั่งและสร้างเป็นคอนเทนต์ใหม่จากการนำภาพและเสียงมาผสมรวมกัน

เบื้องหลังความสำเร็จของเทคโนโลยี GenAI คือแบบจำลองภาษาขนาดใหญ่หรือ LLM (Large Language Model) ซึ่งเป็นโมเดล AI ที่ผ่านการอ่านหนังสือมาจำนวนมหาศาลจนเริ่มรู้จักโครงสร้างไวยากรณ์ และสำนวนของภาษา ด้วยเหตุนี้ LLM จึงสามารถทำความเข้าใจข้อความ และสังเคราะห์ประโยคออกมาได้ ราวกับมนุษย์พูดนั่นเอง

ถึงแม้ LLM จะถูกนำไปใช้ในระบบ GenAI จนเกิดนวัตกรรมใหม่ๆ มากมาย แต่ผลลัพธ์จาก GenAI ก็สร้างผลกระทบต่อชีวิตมนุษย์เช่นกัน นอกจากอาชีพบางอาชีพอาจจะต้องหายไปเพราะ GenAI สามารถทำแทนได้แล้ว ก็ยังมีการนำ GenAI ไปใช้ในทางที่ไม่ถูกต้อง ตัวอย่างเช่น ระบบ AI ตอบคำถามอย่าง ChatGPT มีความรอบรู้และตอบคำตอบของเราได้อย่างรวดเร็ว

แต่นักเรียนก็เริ่มนำ ChatGPT ไปทำการบ้านส่งอาจารย์แทนการทำการบ้านด้วยตัวเอง ระบบ AI วาดภาพตามคำบอกอย่าง MidJourney วาดภาพได้สวยเสมือนจริง จนเริ่มมีศิลปินหัวใสใช้ MidJourney วาดภาพแทนตนเอง โดยสั่งให้ระบบลอกเลียนลายเส้นของศิลปินท่านอื่น

รวมถึงระบบ AI ที่เปลี่ยนรูปปากคนให้พูดตามคำบอกอย่าง DeepFake ซึ่งก็มีผู้ใช้มันสร้างวิดีโอหลักฐานเท็จเพื่อปรักปรำผู้อื่นในชั้นศาลเช่นกัน แล้วอย่างนี้มนุษย์จะต้องปรับตัวอย่างไรถึงจะอยู่ร่วมกับ GenAI ได้

ผู้เขียนเชื่อว่าในยุคต่อจากนี้ มนุษย์จะอยู่ร่วมกับ GenAI ในฐานะที่ GenAI เป็นเครื่องมือเพิ่มความฉลาดและผลิตภาพ (productivity) ให้กับมนุษย์ โดยมนุษย์จะใช้ GenAI ในการทดลองหาแนวความคิดใหม่ๆ ที่ตัวเองคาดไม่ถึงจากผลลัพธ์ของระบบ แล้วนำไปค้นหาข้อมูลเพื่อปรับปรุงคุณภาพ ประสิทธิภาพ และสร้างสรรค์เป็นผลงานของตัวเอง

เช่น นักเรียนอาจใช้ ChatGPT ตอบคำถามเบื้องต้นก่อน แล้วจึงนำคำตอบไปค้นหาข้อมูลเพิ่มเติมและกรั่นกรองออกมาเป็นความคิดของตนเอง ส่วนศิลปินก็อาจบรรยายความคิดของตนเองให้ MidJourney นำไปวาดภาพเบื้องต้นก่อน แล้วจึงปรับปรุงลายเส้นและเพิ่มเติมรายละเอียดจนกลายเป็นผลงานตนเอง

ทั้งนี้มนุษย์เองก็ต้องปรับตัวมาใช้วิจารณญานในการรับรู้ข่าวสารมากขึ้น เพราะวิดีโอที่มาจากระบบ DeepFake มักจะมาจากแหล่งข้อมูลที่ไม่น่าเชื่อถือและพูดข้อมูลที่มีความลำเอียงหรือเป็นไปไม่ได้ อีกทั้งในปัจจุบันนี้มีระบบค้นคืนวิดีโอที่สามารถบอกแหล่งที่มาได้อย่างแม่นยำ มนุษย์จึงสามารถเลือกแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือได้อย่างมีวิจารณญาน

ในยุคถัดไป มนุษย์จะใช้ชีวิตสอดประสานกับการใช้ GenAI โดยมนุษย์จะใช้ GenAI ในการเพิ่มผลิตภาพของตนเอง ใช้แรงคิดงานน้อยลงแต่ทำงานได้ผลผลิตมากขึ้น เมื่อมนุษย์ได้ผลผลิตมากขึ้น ก็จะได้ผลพลอยได้เป็นข้อมูลสำหรับการสอนระบบ GenAI ให้เก่งขึ้นกว่าเดิม

ในขณะเดียวกันระบบ GenAI ก็จะถูกนำมาใช้เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ของมนุษย์ เสริมสร้างความคิดสร้างสรรค์ และยกระดับวิจารณญานของมนุษย์ด้วยระบบตรวจสอบข้อมูลที่แม่นยำ ทำให้มนุษย์ฉลาดขึ้นกว่าเดิมและทำงานได้ผลผลิตเพิ่มขึ้น

การทำงานสอดประสานกันระหว่างมนุษย์และ AI นี้เรียกว่า “ปัญญาแต่งเติม” (Augmented Intelligence) สุดท้ายนี้มนุษย์ไม่อาจหลีกหนีการใช้ชีวิตร่วมกับ AI ได้ และเราทุกคนก็ต้องปรับตัวให้ทันเทคโนโลยีใหม่นี้ท่านจะยังไม่ถูกแทนที่ด้วยระบบ AI หรอกครับ แต่ท่านอาจจะถูกแทนที่ด้วยมนุษย์ที่ใช้ AI เป็นต่างหาก