เสียงเพลง ความรู้สึก และการเคลื่อนไหว พลังต้านโรคซึมเศร้า
จากความเงียบงันของจิตใจ สู่เสียงเพลงที่ปลุกพลังชีวิต — การเต้นกำลังถูกมองว่าเป็นยารักษาใจรูปแบบใหม่ที่วิทยาศาสตร์เริ่มยืนยันผลได้จริง
SHORT CUT
- การบำบัดด้วยการเคลื่อนไหวผ่านการเต้น (Dance Movement Therapy: DMT) ช่วยลดอาการซึมเศร้า ความวิตกกังวล และความทุกข์ทางจิตใจได้อย่างมีนัยสำคัญ เมื่อใช้ควบคู่กับการรักษาปกติ (ยาและจิตบำบัด)
- ผู้เข้าร่วมไม่จำเป็นต้องเต้นเก่ง แต่ได้เรียนรู้ที่จะ “รู้สึกและขยับ” อย่างอิสระ ซึ่งช่วยให้พวกเขารับรู้ตนเองมากขึ้น ปลดปล่อยอารมณ์ และสร้างความสัมพันธ์กับผู้อื่นผ่านร่างกาย
- ผู้ที่เข้าร่วมโปรแกรมกว่า 43% มีอาการดีขึ้นในระดับทางคลินิก แต่ยังต้องมีการศึกษาระยะยาวและกลุ่มตัวอย่างที่หลากหลายมากขึ้น เพื่อยืนยันว่าการเต้นสามารถเป็นแนวทางเสริมการรักษาโรคซึมเศร้าได้อย่างยั่งยืน
จากความเงียบงันของจิตใจ สู่เสียงเพลงที่ปลุกพลังชีวิต — การเต้นกำลังถูกมองว่าเป็นยารักษาใจรูปแบบใหม่ที่วิทยาศาสตร์เริ่มยืนยันผลได้จริง
โรคซึมเศร้าอาจเป็นโรคเงียบที่ครอบงำชีวิตใครหลายคนโดยไม่รู้ตัว มันไม่ได้เพียงแค่ทำให้คนรู้สึกเศร้า แต่ยังดึงพลังใจออกไปจากชีวิตประจำวัน จนแม้แต่สิ่งเล็ก ๆ อย่างการลุกจากเตียงก็กลายเป็นเรื่องยากเย็น งานวิจัยมากมายพยายามหาวิธีเยียวยาที่ไม่พึ่งยาเพียงอย่างเดียว และหนึ่งในแนวทางที่เริ่มได้รับความสนใจมากขึ้นเรื่อย ๆ คือ “การบำบัดด้วยการเคลื่อนไหวผ่านการเต้น” หรือที่เรียกกันว่า Dance Movement Therapy (DMT) ศาสตร์ที่ผสมระหว่างศิลปะ การรับรู้ร่างกาย และจิตบำบัดเข้าด้วยกัน
เมื่อปี 2020 ทีมนักจิตวิทยาจากฟินแลนด์ได้ทำการทดลองอย่างจริงจัง เพื่อทดสอบว่า “การเต้น” สามารถช่วยผู้ป่วยซึมเศร้าได้จริงหรือไม่ พวกเขาคัดเลือกผู้เข้าร่วม 109 คน แบ่งออกเป็นสองกลุ่ม กลุ่มแรกได้รับการรักษาตามปกติ (เช่นจิตบำบัดหรือยา)
ส่วนอีกกลุ่มได้รับการบำบัดแบบเดียวกันแต่เสริมด้วยการเข้าร่วมกิจกรรม DMT จำนวน 20 ครั้ง ภายใน 10 สัปดาห์ แต่ละครั้งใช้เวลาราว 75 นาที ผู้เข้าร่วมจะเคลื่อนไหวไปกับดนตรี เรียนรู้ที่จะรับรู้ร่างกายของตัวเอง ปลดปล่อยอารมณ์ และสื่อสารกับผู้อื่นผ่านการเคลื่อนไหว โดยไม่จำเป็นต้อง “เต้นเก่ง” แต่อย่างใด
กลุ่มที่ 'เต้น' ได้ผลลัพธ์ที่ดีกว่า !
ผลลัพธ์ที่ได้เกินคาด หลังสิ้นสุดโปรแกรม กลุ่มที่เข้าร่วม DMT มีอาการซึมเศร้าลดลงอย่างเห็นได้ชัดเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม ทั้งในระดับอารมณ์ ความวิตกกังวล และอาการทางกายที่มักมาพร้อมกับโรคซึมเศร้า ผลลัพธ์ยังคงต่อเนื่องแม้หลังจากผ่านไปสามเดือน โดยผู้ที่เข้าร่วม DMT ถึงกว่า 43% แสดงให้เห็นถึงการฟื้นตัวในระดับที่นักวิจัยถือว่า “มีนัยสำคัญทางคลินิก” ในขณะที่กลุ่มที่ไม่ได้เต้นมีเพียง 14% เท่านั้น
สิ่งที่น่าสนใจคือ การเต้นในงานวิจัยนี้ไม่ได้เน้น “ทักษะ” แต่เน้น “การรู้สึก” ผู้เข้าร่วมไม่ได้ถูกสอนให้เต้นตามท่า แต่ถูกชวนให้ค้นพบการเคลื่อนไหวของตัวเอง ผ่านการฟังร่างกาย การเคลื่อนไหวอย่างเป็นธรรมชาติ และการรับรู้ว่าร่างกายกับอารมณ์ของเรานั้นเชื่อมโยงกันอย่างไร นักวิจัยพบว่า การรับรู้ร่างกายนี้เองเป็นกุญแจสำคัญ เพราะมันช่วยให้ผู้เข้าร่วมกลับมาสัมผัสตัวเองในปัจจุบัน ซึ่งเป็นสิ่งที่โรคซึมเศร้ามักพรากไป
การเต้นคือการปลดปล่อย !
อย่างไรก็ตาม นักวิจัยก็ยอมรับว่าการศึกษายังมีข้อจำกัดอยู่บ้าง เช่น กลุ่มตัวอย่างมีผู้หญิงเกือบทั้งหมด ทำให้ยังไม่อาจสรุปได้แน่ชัดว่าผลจะเหมือนกันในผู้ชายหรือไม่ นอกจากนี้ การติดตามผลยังมีเพียงระยะสั้นแค่สามเดือนเท่านั้น จึงจำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมเพื่อดูผลในระยะยาว รวมถึงศึกษากลไกทางสมองและร่างกายที่ทำให้การเต้นมีผลต่ออารมณ์
แม้จะยังไม่ใช่ “ยาวิเศษ” แต่กำลังพิสูจน์ให้เห็นว่าศิลปะการเคลื่อนไหวอาจเป็นเครื่องมือบำบัดที่มีพลัง การเต้นไม่เพียงช่วยให้ร่างกายแข็งแรงขึ้น แต่ยังปลดปล่อยความรู้สึกที่เก็บกดอยู่ภายใน ช่วยให้ผู้คนกลับมารับรู้ถึงความมีชีวิตอีกครั้ง
ที่มา : frontiersin
