ทุเรียน ราชาแห่งผลไม้ ตัวตึงไทยส่งออกนอก กับผลผลิต 9 เดือนต่อปี

ผู้ว่าฯ จ.ระยอง ก็ไม่ได้อยู่นิ่งตรวจสอบแผงขายทุเรียนบริเวณพื้นที่ดังกล่าว ซึ่งพบว่าทุเรียนที่นำมาวางขายบางส่วนไม่ใช่ทุเรียนระยอง แต่เป็นทุเรียนจากภาคใต้ อีกทั้งทุเรียนระยองยังไม่ถึงฤดูที่จะให้ผลผลิต จึงได้ให้เจ้าของแผงขายทุเรียนติดป้ายแสดงแหล่งที่มาของทุเรียน และต้องติดป้ายแสดงราคาให้ชัดเจน

เรื่องนี้จึงเป็นอุทาหรณ์ของคนรักทุเรียนที่คิดจะซื้อกินต้องรู้แหล่งที่มาและช่วงฤดูกาล ซึ่งวันนี้ SPRiNG จะพาไปรู้จักทุเรียนแต่ละภาคของประเทศไทยว่ามีผลผลิตในช่วงไหนบ้างและมีพันธุ์อะไรบ้าง

ทุเรียนไทย มีกลิ่นเฉพาะตัว ด้วยรสหวานหอมเป็นเอกลักษณ์ ซึ่งเป็นที่ถูกอกถูกใจนักกินทั้งไทยและต่างชาติ จนถูกยกเป็นราชาแห่งผลไม้ แต่หากคนที่ไม่ชอบกลิ่นก็อาจจะไม่ชอบเลย 

สายพันธุ์ทุเรียนที่นิยมปลูก คือ หมอนทอง,ชะนี,ก้านยาว,กระดุม

• พันธุ์หมอนทอง  

ผลมีขนาดใหญ่ น้ำหนักประมาณ 3-4 กิโลกรัม ทรงผลค่อนข้างยาวมีบ่าผล ปลายผล แหลม พูมักไม่ค่อยเต็มทุกพู หนามแหลมสูง ฐานหนามเป็นเหลี่ยม ก้านผลใหญ่แข็งแรง ช่วงกลางก้านผลจนถึงปากปลิงจะอ้วนใหญ่เป็น ทรงกระบอก เนื้อหนาสีเหลืองอ่อนละเอียด เนื้อค่อนข้างแห้ง รสชาติหวานมัน เมล็ดน้อย

• พันธุ์ชะนี

ผลมีขนาดปานกลางถึงใหญ่ น้าหนักประมาณ 2.5-3 กิโลกรัม ผลมีรูปทรงหวด กล่าวคือ กลางผลป่อง หัวเรียว ก้นตัด ร่องพูค่อนข้างลึกเห็นได้ชัด เนื้อละเอียด สีเหลืองจัด รสชาติหวานมัน เมล็ดค่อนข้างเล็กและมีจำนวนเมล็ดน้อย 

• พันธุ์ก้านยาว

ผลมีขนาดปานกลาง น้ำหนักประมาณ 3 กิโลกรัม ทรงผลกลมเห็นพูไม่ชัดเจน พูเต็มทุกพู หนามเล็กทั้งผล ก้านผลใหญ่และยาวกว่าพันธุ์อื่นๆ เนื้อละเอียดสีเหลืองหนาปานกลาง รสชาติ หวานมัน เมล็ดมากค่อนข้างใหญ่ 

• พันธุ์กระดุม

ผลจะมีขนาดค่อนข้างเล็ก ผลมีลักษณะค่อนข้างกลมด้านหัวและด้าน ท้ายผลค่อนข้างป้าน ก้นผลบุ๋มเล็กน้อย หนามเล็กสั้นและถี่ ลักษณะของพูเต็มสมบูรณ์ ร่องพูค่อนข้างลึก เนื้อละเอียดอ่อนนุ่มสีเหลืองอ่อน เนื้อค่อนข้างบาง รสชาติหวานไม่ค่อยมัน เละง่ายเมื่อสุกจัด เมล็ดมีขนาดใหญ

พันธ์ุทุเรียนเด่นตามพื้นที่

• ทุเรียนภูเขาไฟ

คือทุเรียนที่ปลูกในบริเวณพื้นที่ภูเขาไฟโบราณ แถบเทือกเขาพนมดงรัก จ.ศรีสะเกษ (อำเภอกันทรลักษ์, อำเภอขุนหาญ และอำเภอศรีรัตนะ) ซึ่งเป็นดินที่ผุพังมาจากหินบะซอลต์ ดินจึงมีลักษณะเหนียวสีแดง ระบายน้ำดีมาก มีธาตุอาหารชนิดต่างๆ  คุณสมบัติเนื้อทุเรียนแห้ง นุ่มเหนียว เส้นใยละเอียด มีกลิ่นหอมไม่ฉุนมาก รสซาติค่อนข้างหวาน เมล็ดลีบเล็ก

• ทุเรียนโอโซน

ทุเรียนจากจังหวัดชัยภูมิ ปลูกบนภูเขาสูงกว่าระดับน้ำทะเล 800 เมตรอุด้วยแร่ธาตุอากาศบริสุทธิ์ ผลมีลักษณะเนื้อละเอียดไม่มีเส้นใยหวานละมุนกรอบอร่อยกลิ่นไม่แรงเก็บเกี่ยวผลผลิตช่วงเดือนมิถุนายน - กรกฎาคม

• ทุเรียนนนท์

ทุเรียนนนท์อร่อยแน่นอนว่าย่อมเกิดจากดิน นนทบุรีเป็นจังหวัดที่ตั้งอยู่บนพื้นที่ลุ่มน้ำ มีสภาพดินเป็นดินเหนียวอุ้มน้ำ ทำให้เก็บสะสมแร่ธาตุอาหารได้ดี ทำให้ผลมีลักษณะแตกต่างจากดินในแถบอื่นๆ เนื้อทุเรียนที่มาจากจังหวัดนนทบุรีละเอียด เนื้อหนาและรสดีมาก มีเปลือกที่บาง กลิ่นหอมไม่มีกลิ่นเหม็นฉุน ด้วยความเจริญของสังคมเมืองทำให้พื้นที่ปลูกทุเรียนนนท์เหลือน้อยขึ้นทุกวัน

• ทุเรียนบ้าน

มีลักษณะของทุเรียนบ้าน เป็นทุเรียนที่มีลูกขนาดเล็กมีทั้งทรงกลม ทรงรี เนื้อของทุเรียนบ้านจะมีสีแตกต่างกันไปตามสายพันธุ์ของต้น เปลือกหนาเนื้อน้อย  นิยมปลูก จังหวัด ตรัง พังงา 

• บาตามัส

คือ ทุเรียนหมอนทองรสชาติดีในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ที่มีรสชาติเป็นเอกลักษณ์โดดเด่น ด้วยความหอม หวานมัน เส้นใยน้อย ความละเอียดของเนื้อสูง บ่มจนรสชาติกลมกล่อม อร่อยจนได้รับสมญานามว่า ราชาทุเรียนชายแดนใต้ แตกต่างจากทุเรียนหมอนทองในแหล่งอื่นๆ ของประเทศไทย

ผลผลิตทุเรียนแต่ละภาคแต่ละฤดูกาลในประเทศไทย

ประเทศไทยสามารถผลิตทุเรียนออกสู่ตลาดได้ประมาณ 9 เดือนต่อปี เริ่มจากเดือนกุมภาพันธ์ - ตุลาคม โดยแบ่งเป็นผลผลิตจากพื้นที่ต่างๆ ดังนี้

ภาคกลาง 

พื้นที่ในภาคกลางที่นิยมปลูก ได้แก่จังหวัด สระบุรี นครนายก กาญจนบุรี อุทัยธานี นนทบุรี ซึ่งจะเก็บเกี่ยวผลผลิตช่วงเดือนพฤษภาคม - มิถุนายน

ภาคตะวันออก

• ทุเรียนก่อนฤดูในพื้นที่จังหวัดระยอง จันทบุรี ตราด ผลิตทุเรียนก่อนฤดูในเชิงการค้า เร่งให้ทุเรียนออกดอกได้ ในเดือนสิงหาคม และสามารถเก็บเกี่ยวได้ ในเดือนกุมภาพันธ์ นอกจากนี้ ยังทำให้มีผลผลิต ออกสู่ตลาดในระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ - เมษายน ก่อนที่ผลผลิตตามฤดูกาลปกติ จะออกสู่ตลาด ในเดือนพฤษภาคม - มิถุนายน
• ทุเรียนล่าในพื้นที่จังหวัดจันทบุรี และชุมพร มีผลผลิตออกสู่ตลาดในเดือนกรกฎาคม -สิงหาคมได้ เช่นกันกับเกษตรกรในจังหวัดชุมพรสามารถผลิตทุเรียนล่าออกสู่ตลาดได้ ในเดือนกันยายน - ตุลาคม
• ทุเรียนทวาย ผลิตสู่ตลาดได้ตลอดทั้งปี โดยพิจารณาจากภาวะการตลาด เช่น เทศกาลต่างๆ และพยายามหลีกเลี่ยงการผลิต มิให้ผลผลิตออกมาในช่วงที่เป็นฤดูการผลิตปกติระหว่างเดือนพฤษภาคม - สิงหาคม ซึ่งเป็นช่วงที่ราคาผลิตผลทุเรียนตกต่ำ

ภาคเหนือ

สำหรับพื้นที่ปลูกทุเรียนภาคเหนือตอนล่าง ได้แก่ กำแพงเพชร พิจิตร อุตรดิตถ์ ตาก  เพชรบูรณ์ สุโขทัย พิษณุโลก โดยมีการปลูกทั้งพันธุ์หมอนทอง พวงมณี หลงลับแล  กระดุม เก็บเกี่ยวผลผลิตช่วง เดือนเมษายน – พฤษภาคม

ภาคใต้

พื้นที่ภาคใต้ตอนบนประกอบด้วย 7 จังหวัด ได้แก่ ชุมพร สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช ระนอง พังงา กระบี่ และภูเก็ต มีสภาพภูมิประเทศเป็นภูเขาสูงต่ำสลับกันตั้งแต่ตอนบนจนถึงตอนล่างของภาค เก็บเกี่ยวผลผลิตช่วง เดือนกันยายน – ตุลาคม

3 จังหวัดชายแดนใต้

พื้นที่  3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ได้แก่ จ.ยะลา ปัตตานี และนราธิวาส ปลูกช่วงเดือนตุลาคม - ธันวาคม และจะเก็บเกี่ยวผลผลิตเมื่อทุเรียนมีอายุที่เหมาะสม 118 - 125 วัน หรือช่วงเดือน กุมภาพันธ์ – เมษายน

เคล็ดลับวิธีเลือกทุเรียน

• ก้านสีน้ำตาลเข้ม เนื้อคล้ายเม็ดทราย เริ่มจากด้านบนสุดตรงขั้วของทุเรียน ทุเรียนที่สุกกำลังดีจะมีก้านออกไปทางสีเข้มน้ำตาล ถ้าเป็นสีเขียวแสดงว่ายังดิบเกินไป นอกจากมองแล้วก็ต้องลองจับด้วย ซึ่งตัวก้านจะต้องมีลักษณะหยาบๆ คล้ายเม็ดทราย
• มองเห็นร่องพูชัดเจน อีกจุดที่สามารถสังเกตได้ง่ายๆ คือส่วนร่องพูจะมองเห็นได้ชัดเจน ซึ่งตรงนี้สำคัญมาก เพราะถ้าร่องพูชัดก็จะปอกทุเรียนได้ง่ายขึ้น
• สีของเปลือกออกน้ำตาล ไม่เขียวจัด ทุเรียนที่สุกแล้ว สีของเปลือกจะต้องออกไปทางน้ำตาลแห้งๆ ไม่สีเขียวจัด
• เคาะแล้วเสียงดังโปร่ง ไม่อุดอู้ ข้อนี้น่าจะช่วยตอบคำถามใครหลายคนว่าทำไมเวลาที่คนขายเคาะทุเรียนถึงมั่นใจตอบกลับได้ว่า “ลูกนี้สุกแล้ว” 

ข้อมูลจาก : สารานุกรมไทย , กรมวิชาการเกษตร 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• "ทุเรียนไทย" ครองแชมป์ส่งออก ผ่านรถไฟความเร็วสูงจีน-ลาว ขนส่งไม่เกิน 15 ชม.

• กินทุเรียนช่วงฤดูร้อน อันตรายจริงไหม ต้องระวังอะไรบ้าง?

• วิธีแกะทุเรียน ขั้นตอนง่ายๆ ใครก็ทำได้ เคล็ดลับ "เลือกทุเรียน" ให้สุกอร่อย