เปิด 9 จุดพรมแดนทั่วโลก - ไม่ใช่แค่เส้นแบ่ง แต่เป็นระเบิดเวลาที่รอวันปะทุ

จากเหตุการณ์ที่มีความตึงเครียดบริเวณชายแดนของประเทศไทย กับ กัมพูชา บริเวณ "ช่องบก" ตั้งแต่ช่วงปลายเดือนพฤษภาคม 2568 ที่ผ่านมา จนกระทั่งวันนี้ ยังไม่ได้ข้อสรุปที่เป็นรูปธรรม และยังต้อง มี คณะกรรมาธิการเขตแดนร่วมไทย-กัมพูชา (JBC) หารือกัน  เตรียมเดินทางไปณ กรุงพนมเปญ ประเทศกัมพูชา ในวันที่ 14 มิ.ย.นี้อีกด้วย 

จากความตึงเครียดที่เกิดขึ้น ถือเป็นเป็นอีกสิ่งสะท้อนว่า เรื่องพรมแดนระหว่างประเทศ ไทย-กัมพูชา เป็นเรื่องที่อ่อนไหว และเป็นอีกจุดหนึ่งของโลก ซึ่งทั่วโลกจับตามองเสมอ

แต่พรมแดนระหว่าง ไทยกับกัมพูชา ไม่ใช่จุดเดียวในโลก ณ ปี 2025 ที่มีความตึงเครียด เพราะทั่วโลก ยังมีอีกหลายๆจุด ที่อาจมีการปะทะกัน , รวมถึง บรรยากาศเต็มไปด้วยความเคร่งเครียดและมีความปลอดภัยกับประชาชน
 

 อินเดีย – ปากีสถาน (แคชเมียร์-จัมมู) 

หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 จักรวรรดิอังกฤษที่ขยายอำนาจมากเกินไปเริ่มอ่อนแรงลง หลังการปกครองแบบอาณานิคมมานานหลายร้อยปี อินเดียภายใต้การปกครองของอังกฤษถูกแบ่งออกเป็นสองประเทศ คือ อินเดียและปากีสถาน ชายแดนยาวประมาณ 450 ไมล์ระหว่างสองประเทศนี้กลายเป็นจุดขัดแย้งเรื้อรังตั้งแต่ปี 1947 โดยเฉพาะเรื่องดินแดนแคชเมียร์ ซึ่งทั้งสองฝ่ายต่างอ้างสิทธิ์ครอบครองทั้งหมด แต่ควบคุมได้เพียงบางส่วน ความขัดแย้งนี้นำไปสู่สงครามสามครั้ง (1947, 1965, 1999) แม้มีความพยายามจากสหประชาชาติในการไกล่เกลี่ย เช่น ข้อตกลงซิมลาในปี 1972 แต่สันติภาพก็ยังไม่เกิดขึ้นจริง

ตลอด 40 ปีที่ผ่านมา มีการลุกฮือด้วยอาวุธ และทั้งสองฝ่ายต่างถูกกล่าวหาว่าละเมิดสิทธิมนุษยชน

อิสราเอล – ปาเลสไตน์

พื้นที่ปาเลสไตน์เป็นบ้านของชาวยิว ชาวอาหรับ และกลุ่มอื่นๆ มานานหลายศตวรรษ โดยเคยถูกรุกรานและยึดครองโดยอาณาจักรต่างๆ มาแล้วมากมาย หลังสงครามโลกครั้งที่ 1 ปาเลสไตน์ซึ่งเคยอยู่ใต้การปกครองของจักรวรรดิออตโตมัน ถูกส่งต่อมาอยู่ภายใต้การดูแลของอังกฤษ เมื่อชาวยิวในยุโรปถูกข่มเหงมากขึ้น หลายคนเริ่มอพยพเข้ามาในปาเลสไตน์ซึ่งขณะนั้นยังอยู่ใต้การปกครองของอังกฤษ ช่วงแรกชาวยิวและอาหรับอยู่ร่วมกันได้ แต่ต่อมาความตึงเครียดเริ่มรุนแรงขึ้น

ในปี 1947 สหประชาชาติเสนอให้แบ่งปาเลสไตน์ออกเป็นสองรัฐ (รัฐยิวและรัฐอาหรับ) โดยให้กรุงเยรูซาเล็มเป็นเมืองนานาชาติ หลังอังกฤษถอนตัวในปี 1948 และอิสราเอลประกาศเอกราช ประเทศอาหรับรอบข้างได้โจมตีอิสราเอล และสงครามก็เกิดขึ้นเรื่อยมา ความพยายามไกล่เกลี่ย เช่น ข้อตกลงออสโล ก็ยังไม่สามารถสร้างสันติภาพได้

จีน – อินเดีย (อักไซชิน และอรุณาจัลประเทศ)

ชายแดนระหว่างจีนกับอินเดียเป็นประเด็นพิพาทมานานกว่า 80 ปี จีนควบคุมพื้นที่อักไซชินที่อินเดียอ้างว่าเป็นของตน ขณะที่อินเดียควบคุมอรุณาจัลประเทศซึ่งจีนอ้างว่าเป็น “ทิเบตใต้” ความขัดแย้งนี้นำไปสู่สงครามในปี 1962 แม้จะไม่ค่อยเป็นข่าวเท่าพิพาทอื่น แต่ปัญหากลับมีความสำคัญมากขึ้นตามบทบาทของทั้งสองประเทศในเวทีโลก มีความพยายามสร้างสันติภาพหลายครั้ง เช่น ในปี 1993 และ 1996 แต่ชายแดนยังคงตึงเครียด

เส้นแมคมาฮอนที่อังกฤษกำหนดร่วมกับทิเบต ถือว่าอรุณาจัลเป็นของอินเดีย แต่จีนไม่ยอมรับเส้นเขตนี้ และยังคงอ้างสิทธิ์เหนือพื้นที่นี้แม้จะถอนกำลังหลังสงครามปี 1962

คาบสมุทรเกาหลี

หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 โซเวียตยึดครองเกาหลีเหนือ ส่วนสหรัฐฯ ยึดครองเกาหลีใต้ เดิมทีตั้งใจจะรวมประเทศ แต่สุดท้ายเกิดรัฐบาลคอมมิวนิสต์ในเหนือ กับรัฐบาลประชาธิปไตยในใต้ ส่งผลให้เกิดสงครามเกาหลี ประเทศยังคงแบ่งแยกจนถึงปัจจุบันโดยมี “เขตปลอดทหาร (DMZ)” เป็นแนวพรมแดนที่ติดอาวุธ แต่ไม่มีการลงนามสงบศึกอย่างเป็นทางการ

แม้มีการเจรจาหลายครั้ง เช่น การเจรจาหกฝ่าย และการประชุมระหว่างผู้นำเกาหลีเหนือ-ใต้ แต่ก็ยังไม่มีความคืบหน้าที่แท้จริง

ยูเครน – รัสเซีย (ไครเมีย และดอนบาส)

หลังสิ้นสุดสงครามเย็น ความตึงเครียดระหว่างยูเครนกับรัสเซียเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะในภูมิภาคดอนบาสและไครเมีย ในปี 2014 รัสเซียผนวกไครเมีย และหลังจากยูเครนแสดงท่าทีจะเข้าร่วม NATO รัสเซียก็รุกรานยูเครนในปี 2022 ทำให้ถูกรัฐบาลนานาชาติคว่ำบาตร แม้จะมีความพยายามทางการทูต แต่การสู้รบยังดำเนินต่อไป

ปัจจุบัน รัสเซียเรียกร้องให้ยูเครนรับรองการผนวกไครเมียและอีก 4 ภูมิภาค จึงจะยอมยุติการสู้รบ แต่ยูเครนปฏิเสธข้อเรียกร้องนี้

เอริเทรีย – เอธิโอเปีย

เอริเทรียเคยเป็นอาณานิคมของอิตาลีตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 19 จนถึงสงครามโลกครั้งที่ 2 จากนั้นอยู่ภายใต้การดูแลของอังกฤษ และในปี 1952 ถูกควบรวมเข้ากับเอธิโอเปียแบบกึ่งอิสระ จักรพรรดิฮาเล เซลาสซี ยุบสถานะพิเศษและผนวกเอริเทรียเต็มรูปแบบ ทำให้เกิดความขัดแย้งและการต่อสู้เพื่ออิสรภาพที่ยาวนาน จนฝ่ายเอริเทรียชนะในต้นทศวรรษ 1990

แต่ช่วงปี 1998–2000 มีสงครามชายแดนระหว่างสองประเทศ แม้จะมีข้อตกลงแอลเจียร์ในปี 2000 และข้อตกลงสันติภาพในปี 2018 ก็ยังมีข้อพิพาทที่ยังไม่เคลียร์ โดยเฉพาะพื้นที่ Badme ทั้งสองฝ่ายยังมีทหารประจำการแนวชายแดน

ทะเลจีนใต้

เป็นข้อพิพาททางทะเลที่มีหลายประเทศเกี่ยวข้อง ได้แก่ จีน เวียดนาม ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย บรูไน และไต้หวัน เนื่องจากพื้นที่นี้อุดมด้วยทรัพยากรธรรมชาติและมีความสำคัญด้านยุทธศาสตร์ แม้จะมีคำตัดสินจากศาลระหว่างประเทศที่กรุงเฮกในปี 2016 ซึ่งระบุว่าจีนไม่มีสิทธิ์ทางกฎหมายในพื้นที่ตามที่อ้าง แต่จีนปฏิเสธคำตัดสินนั้น

ฟิลิปปินส์เป็นผู้ยื่นฟ้องภายใต้กฎหมายทะเลของสหประชาชาติ (UNCLOS) แม้ชนะในทางกฎหมาย แต่ศาลไม่มีอำนาจบังคับใช้ จึงแทบไม่มีผลในทางปฏิบัติ

ชายแดนสหรัฐฯ - เม็กซิโก  

จุดนี้ ถือเป็นอีกหนึ่งจุดปัญหาที่ถูกแสงไฟสาดใส่ตลอดเวลา เพราะ ชายแดนเม็กซิโก-สหรัฐฯ   มีปัญหาจำนวนผู้พยายามข้ามพรมแดนยังสูงเกิน 2 ล้านคนต่อปี ถึงแม้เคยลดในช่วงกลางปี 2024 แต่ยังถือเป็นวิกฤติในสายตาสาธารณชน 
ชาวอเมริกันเกือบ 80% มองว่าเป็น “วิกฤติ” หรือ “ปัญหาหนัก” และ 80% ยังวิจารณ์รัฐบาลว่าจัดการได้ไม่ดี , 

ชาวอเมริกันเกือบ 80% มองว่าเป็น “วิกฤติ” หรือ “ปัญหาหนัก” และ 80% ยังวิจารณ์รัฐบาลว่าจัดการได้ไม่ดี

สหรัฐฯ ประกาศพื้นที่ “Military Zone” ริมพรมแดนในรัฐนิวเม็กซิโกและเทกซัส ฝ่ายทหารเข้าจับกุมผู้ลักลอบข้ามแดนโดยตรง 

ประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์  ส่งทหารกว่า 10,000 นายพร้อมยานเกราะ และเรือพิฆาตจำนวนหนึ่งมาร่วมปฏิบัติการชายฝั่งทะเล และตลอดชายแดน ยังเป็นอีกหนึ่งต้นตอ ปัญหายาเสพติดโดยเฉพาะ fentanyl รุกเข้าสหรัฐมหาศาล แม้ยอดยึดเพิ่มกว่า 600% แต่ยังสร้างปัญหาผู้เสียชีวิตทั้งฝั่งเม็กซิโกและสหรัฐ

 “พรมแดน” ไม่ใช่แค่เส้นแบ่ง — แต่คือระเบิดเวลา 

สิ่งที่เกิดขึ้นที่ “ช่องบก” ไม่ได้เกิดในสุญญากาศ มันคือภาพสะท้อนของความซับซ้อนระหว่างพรมแดน วาทกรรมอธิปไตย และการเมืองระดับรัฐ ที่กำลังปะทุพร้อมกันทั่วโลก

ที่มา : worldatlas routledge pewresearch

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• สรุปให้ ลอสแอนเจลิส ประท้วง เดือด: จุดแตกหักชุมชนผู้อพยพ สู่การปะทะกับรัฐ
• เปิดไทม์ไลน์ ชายแดน ช่องบก ขยายปมพิพาทชายแดน ไทย-กัมพูชา เกิดอะไรขึ้นบ้าง ?
• เปิดข้อเท็จจริง มติครม. ไม่รับอำนาจศาลโลก: ตามหลักป้องกันอธิปไตย