ปูมหลังขัดแย้ง อิสราเอล-อิหร่าน ทะเลาะกันเรื่องอะไร จุดแตกหักมิตรรักสู่ศัตรู

รอยร้าวปี 1979: จุดเปลี่ยนที่เปลี่ยนมิตรเป็นศัตรู และพลิกโฉมตะวันออกกลาง

ปีที่มิตรกลายเป็นศัตรู

ก่อนปี 1979 อิหร่านกับอิสราเอลจับมือกันแน่น เหมือนเพื่อนที่รู้ใจกันในสมรภูมิภูมิรัฐศาสตร์ พันธมิตรลับที่เติมเชื้อไฟให้กันทั้งด้านพลังงาน อาวุธ และข่าวกรอง แต่ในปีเดียวกันนั้น ทุกอย่างกลับตาลปัตร เมื่อการปฏิวัติอิสลามพลิกอิหร่านจากรัฐฆราวาสเป็นรัฐศาสนา และประกาศอิสราเอลเป็น “ศัตรูของอัลลอฮ์” พร้อมประกาศตัวเป็นผู้นำโลกอิสลามแทน

จากพันธมิตรลับสู่ศัตรูเปิดหน้า — เหตุการณ์นี้ไม่ใช่แค่การเปลี่ยนแปลงในประเทศ แต่มันคือจุดเริ่มต้นของความขัดแย้งที่ยาวนานที่สุดครั้งหนึ่งในโลกสมัยใหม่

เมื่ออิหร่านเคยเป็นมิตรแท้ของอิสราเอล
ย้อนกลับไปในยุคของราชวงศ์ปาห์ลาวี อิหร่านคือเสาหลักใน “หลักการรอบนอก” ของอิสราเอล – กลยุทธ์จับมือกับรัฐไม่ใช่อาหรับเพื่อล้อมวงคานอำนาจโลกอาหรับที่ต่อต้านอิสราเอล

3 เสาหลักของพันธมิตรนี้ ได้แก่:

พลังงาน: อิหร่านส่งน้ำมันให้อิสราเอลสูงถึง 40% ผ่านท่อส่งลับ
เทคโนโลยี: ร่วมกันพัฒนาขีปนาวุธล้ำยุคใน “โครงการฟลาวเวอร์”
ข่าวกรอง: ซาวักและมอสสาด จับมือสร้างเครือข่ายสอดแนมที่แข็งแกร่ง

มันไม่ใช่แค่มิตรภาพ แต่มันคือโครงสร้างลับของ “รัฐซ้อนรัฐ” ที่ประสานผลประโยชน์กันในทุกระดับ

การปฏิวัติที่เขย่าทั้งตะวันออกกลาง

การปฏิวัติปี 1979 ไม่ใช่เรื่องฉับพลัน แต่คือพายุที่สั่งสมมาจาก:

• ความโหดร้ายของซาวัก ตำรวจลับที่น่าเกรงขามของอิหร่าน
• ความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจ
• ความรู้สึกว่าพระเจ้าชาห์ - "พระเจ้าชาห์ โมฮัมหมัด เรซา ปาห์ลาวี" คือหุ่นเชิดของอเมริกา

ผู้นำคนใหม่ของการเปลี่ยนแปลงไม่ใช่ใครอื่นนอกจาก อยาตอลเลาะห์ โคไมนี ผู้เปลี่ยนเทปคาสเซ็ตธรรมดาให้กลายเป็นอาวุธโค่นราชวงศ์เก่า และสถาปนารัฐอิสลามบนหลัก "การปกครองโดยนักนิติศาสตร์อิสลาม" (Velayat-e Faqih)
การเดินทางกลับบ้านของโคไมนี กลายเป็นจุดเริ่มต้นของยุคใหม่ — ยุคที่ศาสนากลายเป็นรัฐ และอิสราเอลกลายเป็น “ซาตานน้อย” ตัวแทนของ “ซาตานใหญ่” คือสหรัฐฯ

อุดมการณ์ต่อต้านไซออนิสต์ — อาวุธทางยุทธศาสตร์ 

ไม่ใช่แค่เปลี่ยนพันธมิตร แต่อิหร่านเปลี่ยน “เรื่องเล่า” ทั้งหมด:

• ลบชื่ออิสราเอลออกจากแผนที่ เตหะราน
• มอบอาคารสถานทูตอิสราเอลให้อาราฟัต ใช้เป็นสถานทูตปาเลสไตน์
• เปลี่ยนชื่อถนนเป็น “ปาเลสไตน์

อิหร่านไม่ได้แค่ต่อต้านไซออนิสต์เพราะความเชื่อ แต่มันเป็นกลยุทธ์:

•  เพื่อรวบรวมผู้ศรัทธาภายใต้ศัตรูร่วม
• เพื่ออ้างความชอบธรรมเหนือรัฐอาหรับอื่น
•  เพื่อสร้าง “แกนแห่งการต่อต้าน” ทั่วตะวันออกกลาง

40 ปีแห่ง “สงครามไม่มีชื่อ” — จากสงครามตัวแทนสู่เผชิญหน้าโดยตรง 

ผลจากการปฏิวัติปี 1979 สร้างโครงข่ายพันธมิตรใหม่:

• ฮิซบอลเลาะห์ในเลบานอน
• ฮามาสในกาซา
• เครือข่ายติดอาวุธในอิรัก เยเมน ซีเรีย

พร้อมกับจุดวาบไฟสำคัญ: โครงการนิวเคลียร์อิหร่าน ที่อิสราเอลมองว่าเป็น “ภัยคุกคามต่อการดำรงอยู่” (existential threat)

ไม่ใช่แค่สงครามข่าวกรอง — การโจมตีโดยตรงด้วยโดรน ขีปนาวุธ และการลอบสังหารนักวิทยาศาสตร์กลายเป็นความจริงใหม่ในภูมิภาค

ที่น่าจับตามองคือความเปลี่ยนขั้วพันธมิตร: รัฐอาหรับสุหนี่ที่เคยเป็นศัตรูของอิสราเอล กลับกลายเป็นพันธมิตร (ผ่านข้อตกลงอับราฮัม) เพื่อรับมือกับภัยคุกคามจากอิหร่านร่วมกัน — เหมือน “หลักการรอบนอก” ฉบับกลับหัว

รอยร้าวอิสราเอล-อิหร่าน ที่เปลี่ยนโลก

การปฏิวัติอิหร่านปี 1979 ไม่ใช่แค่การล่มสลายของราชวงศ์หนึ่ง — แต่มันเป็นการกำเนิดของอุดมการณ์รัฐใหม่ที่วางรากฐานความขัดแย้งระยะยาวกับอิสราเอลจนถึงทุกวันนี้

สิ่งที่เริ่มจากมิตรภาพลับ กลับกลายเป็นความเกลียดชังแบบอัตถิภาวนิยม
สิ่งที่ดูเหมือนปัญหาทวิภาคี กลับกลายเป็นแกนกลางของระเบียบภูมิรัฐศาสตร์ใหม่ทั้งภูมิภาค

และตราบใดที่อุดมการณ์ยังไม่เปลี่ยน ความเป็นศัตรูก็ยังคงอยู่ — ดั่งรอยร้าวที่ไม่มีวันประสาน

ที่มา : apnews apnews tehrantimes israeled.org aljazeera

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• นิวเคลียร์ ไม่ใช่แค่ “อาวุธ” สัญลักษณ์ความไม่ไว้วางใจระหว่างรัฐ
• รีวิว American Manhunt : Osama bin Laden สารคดี Netflix ไล่ล่าบุคคลที่เปลี่ยนโลก
• เปิด 9 จุดพรมแดนทั่วโลก - ไม่ใช่แค่เส้นแบ่ง แต่เป็นระเบิดเวลาที่รอวันปะทุ