เปิดข้อกฎหมาย ก.ล.ต. สั่งปรับเงินไปไหน ? มีสิทธิ์อะไรลงโทษทางแพ่งบ้าง ?
ทุกครั้งเวลาเราได้ยินข่าวว่า ก.ล.ต. สั่งลงโทษทางแพ่ง ทั้งปรับ ทั้งห้ามซื้อขาย เงินไปไหน ก.,.ต. ใช้สิทธิ์อะไรในการลงโทษบ้าง
ก.ล.ต. หรือ สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ ซึ่งหลายคนมักเรียกกันติดปากว่า ตำรวจตลาดหุ้น เป็นหน่วยงานที่ทำหน้าที่เหมือนตำรวจ ในการสืบสวนการกระทำผิดและลงโทษนักลงทุน ตัวแทนซื้อ-ขาย หรือ บริษัท ที่เจตนาทุจริตในตลาดทุน เช่น ปั่นหุ้น ใช้ข้อมูลวงในซื้อขายหุ้น เป้นต้น
เป็นเวลาเกือบ 6 ปีแล้วที่ ก.ล.ต. นำ “มาตรการลงโทษทางแพ่ง” มาเป็นหนึ่งช่องทางในการบังคับใช้กฎหมาย โดยเริ่มตั้งแต่พระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ฉบับที่ 5) มีผลบังคับใช้ เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2559 วันนี้จึงขอชวนมาทำความรู้จักและเจาะลึกมาตรการลงโทษทางแพ่งกันอีกนิด
มาตรการลงโทษทางแพ่ง คืออะไร
มาตรการลงโทษทางแพ่งเป็นกระบวนการบังคับใช้กฎหมายช่องทางใหม่ที่บัญญัติไว้ในพระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2559 และ พระราชกำหนดการประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล พ.ศ. 2561 เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบังคับใช้กฎหมาย
โดยส่วนใหญ่คดีแพ่งเป็นการเอาผิดในด้านการเงินและเรียกร้องค่าเสียหาย เช่น สั่งปรับ , สั่งชดเชย เป็นต้น
อ่านเรื่องราวที่เกี่ยวข้อง
- ก.ล.ต. ลงดาบ CTO ของ BitKub ซื้อเหรียญ KUB โดยครอบครองข้อมูลภายใน
- ก.ล.ต. เตือนประชาชนใช้ความระมัดระวังในการตัดสินใจทำธุรกรรม DeFi
- กลุ่มผู้เสียหายจาก Zipmex ขอรัฐเอาผิด ด้าน ก.ล.ต. ย้ำแบ็กใหญ่ก็ไม่กลัว
เงินค่าปรับไปไหน
ในกรณีที่ผู้กระทำความผิดยินยอมปฏิบัติตามมาตรการลงโทษทางแพ่งที่ คณะกรรมการพิจารณามาตรการลงโทษทางแพ่ง (ค.ม.พ.) กำหนด ต้องตกลงทำบันทึกการยินยอม กับ ก.ล.ต. และเมื่อชำระเงินครบถ้วนตามบันทึกการยินยอมแล้ว สิทธิในการดำเนินคดีอาญากับผู้กระทำความผิดนั้นจะสิ้นสุดลง
ส่วนค่าปรับทางแพ่งและเงินชดใช้เท่ากับผลประโยชน์ที่ได้รับหรือพึงได้รับจากการกระทำความผิด พร้อมทั้งดอกเบี้ยที่เกิดขึ้นจากเงินดังกล่าว ก.ล.ต. นำส่งกระทรวงการคลังเป็นรายได้แผ่นดิน
ความผิดแบบไหน ใช้มาตรการลงโทษทางแพ่งได้
- พ.ร.บ. หลักทรัพย์ฯ (มาตรา 317/1)
- กระทำการอันไม่เป็นธรรมเกี่ยวกับการซื้อขายหลักทรัพย์
- แสดงข้อความอันเป็นเท็จหรือปกปิดข้อความจริงซึ่งควรบอกให้แจ้งในสาระสำคัญ
- ไม่ปฏิบัติหน้าที่ในฐานะกรรมการหรือผู้บริหารตามมาตรา 89/7
- ยินยอมให้บุคคลอื่นใช้บัญชีซื้อขายหลักทรัพย์หรือบัญชีธนาคารที่ใช้ชำระค่าซื้อขายหลักทรัพย์ หรือใช้บัญชีซื้อขายหลักทรัพย์หรือบัญชีธนาคารของบุคคลอื่น
- พ.ร.ก. สินทรัพย์ดิจิทัลฯ (มาตรา 96)
- แสดงข้อความอันเป็นเท็จหรือปกปิดข้อความจริงซึ่งควรบอกให้แจ้งในสาระสำคัญ
- กระทำการอันไม่เป็นธรรมเกี่ยวกับการซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัล
- ยินยอมให้บุคคลอื่นใช้บัญชีซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัล บัญชีธนาคาร บัญชีที่เปิดไว้กับผู้ประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล หรือบัญชีอื่นใดที่ใช้ชำระราคาซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัล หรือใช้บัญชีซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัล บัญชีธนาคาร บัญชีที่เปิดไว้กับผู้ประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล หรือบัญชีอื่นใดของบุคคลอื่น
การพิจารณาให้ใช้มาตรการลงโทษทางแพ่ง มีกระบวนการขั้นตอนอย่างไร
ก.ล.ต. ในฐานะผู้บังคับใช้กฎหมาย หากพบการกระทำผิดและเห็นควรใช้มาตรการลงโทษทางแพ่งกับผู้กระทำผิด
โดยการลงโทษไม่ใช่ว่าอยู่ดี ๆ จะสั่งลงโทษใครก็ได้ แต่ ก.ล.ต. จะต้องเสนอให้คณะกรรมการพิจารณามาตรการลงโทษทางแพ่ง (ค.ม.พ.) ซึ่งประกอบด้วย
- อัยการสูงสุด
- ปลัดกระทรวงการคลัง
- อธิบดีกรมสอบสวนคดีพิเศษ
- ผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย และ
- เลขาธิการ ก.ล.ต.
โดย คณะกรรมการพิจารณามาตรการลงโทษทางแพ่ง (ค.ม.พ.) จะพิจารณาปัจจัยต่อไปนี้ ว่าสมควรใช้มาตรการลงโทษทางแพ่งกับผู้กระทำผิดหรือไม่
- ความร้ายแรงของการกระทำ
- ผลกระทบต่อตลาดทุน
- พยานหลักฐานที่อาจนำมาพิสูจน์ความคิด
- ความคุ้มค่าในการดำเนินการ
มาตรการลงโทษทางแพ่ง มีอะไรบ้าง
- ปรับทางแพ่ง
- ชดใช้เงินเท่ากับผลประโยชน์ที่ได้รับหรือพึงได้รับจากการกระทำผิด
- ห้ามเข้าซื้อขายหลักทรัพย์หรือสัญญาซื้อขายล่วงหน้าเป็นเวลาไม่เกิน 5 ปี / ห้ามเข้าซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัลหรือสัญญาซื้อขายล่วงหน้าที่เกี่ยวข้องกับสินทรัพย์ดิจิทัลเป็นเวลาไม่เกิน 5 ปี
- ห้ามเป็นกรรมการหรือผู้บริหารของบริษัทจดทะเบียนหรือบริษัทหลักทรัพย์เป็นเวลาไม่เกิน 10 ปี / ห้ามเป็นกรรมการหรือผู้บริหารของผู้เสนอขายโทเคนดิจิทัลหรือผู้ประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัลเป็นเวลาไม่เกิน 10 ปี
- ชดใช้ค่าใช้จ่ายในการตรวจสอบให้กับ ก.ล.ต.
ค.ม.พ. สามารถใช้มาตรการลงโทษทางแพ่งให้เหมาะสมแก่ข้อเท็จจริงเป็นรายกรณีได้ โดยไม่จำเป็นต้องใช้ให้ครบทั้ง 5 มาตรการในทุกกรณี
ถ้าผู้กระทำความผิดไม่ยินยอมปฏิบัติตามมาตรการลงโทษทางแพ่งที่ ค.ม.พ. กำหนด จะเป็นอย่างไร
ก.ล.ต. มีอำนาจฟ้องต่อศาลแพ่ง เพื่อขอให้ศาลพิจารณากำหนดมาตรการลงโทษทางแพ่งให้จำเลยปฏิบัติ ซึ่งศาลสามารถกำหนดดอกเบี้ยบนเงินชดใช้ผลประโยชน์ที่ได้รับหรือพึงได้รับจากการกระทำความผิดและเงินชดใช้ค่าใช้จ่ายในการตรวจสอบของ ก.ล.ต. ได้ตั้งแต่วันฟ้องจนกว่าจะชำระแล้วเสร็จ
ทั้งนี้ การดำเนินคดีและการบังคับคดีในกรณีนี้จะอยู่ภายใต้ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง
