วันที่ 7 ก.ค.60 พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีกล่าวในรายการ "ศาสตร์พระราชา สู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน" ว่า" จากผลสำรวจความสุขของเกษตรกรกลุ่มตัวอย่าง 500 กว่าราย ทั่วประเทศโดยสำนักวิจัยซูเปอร์โพลนะครับ (SUPER POLL) มูลนิธิสถาบันวิจัยความสุขชุมชนและความเป็นผู้นำพบว่า “ความสุขมวลรวมของเกษตรกร” มีค่าเฉลี่ยสูงถึง 8.29 จากคะแนนเต็ม 10 คะแนนนะครับก็ไปพิสูจน์กันเองนะครับ ว่าจากโพล ออกมาแล้ว จริง หรือไม่จริงอย่างไรนะครับ

ทั้งนี้ส่วนหนึ่งน่าจะเกิดมาจากการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ คนที่อยู่ในห่วงโซ่เหล่านี้ ก็สามารถจะมีรายได้ดีขึ้น ปรับตัวเอง มีการปรับเปลี่ยนการปลูกพืช มีการลดต้นทุนการผลิต มีการรวมกลุ่ม เหล่านี้ก็จะเพิ่มขึ้นนะครับ แต่ถ้าใครไม่เข้ามาในวงจรเหล่านี้เลย ก็ไม่เพิ่มขึ้นแน่นอน หนี้สินก็จะมากขึ้นเรื่อยๆ นะครับ วันนี้เราก็ความพยายามที่จะเพิ่มรายได้ ยกระดับคุณภาพชีวิตของเกษตรกรให้สูงขึ้นหลายมาตรการด้วยกัน

รายงานล่าสุดช่วง 5 เดือนที่ผ่านมา สินค้าเกษตรของไทย มีมูลค่าการค้า ประมาณ 7.2 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้น 2% เมื่อเปรียบเทียบกับช่วงเดียวกันของปีที่ผ่านมานะครับ โดยการส่งออกสินค้าเกษตรสำคัญมูลค่ากว่า 5.5 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้น 8.8% ขณะที่การนำเข้ามูลค่ากว่า 1.6 แสนล้านบาท ลดลง 16%

ส่งผลให้ไทยได้เปรียบดุลการค้า เกือบ 4 แสนล้านบาท หรือเพิ่มขึ้น 24% ก็ต้องไปดูนะครับ การส่งออกเพิ่มขึ้น การนำเข้าลดลง การพัฒนาในด้านนี้จะลดลงหรือไม่ ต้องไปใคร่ครวญกันให้ดีนะครับ ว่าเราจะมีมาตรการอย่างไรออกไป รัฐบาลก็ติดตามเรื่องนี้อยู่อย่างสม่ำเสมอนะครับ

ทั้งนี้ สินค้าการเกษตรสำคัญของประเทศ ไม่ว่าจะเป็นข้าว ยาง ปาล์ม ข้าวโพด มัน อ้อย ฯลฯ ต่อไปนี้นั้นผมก็ไม่อยากให้ทุกคนคิดว่า ราคาผลิตผลการเกษตรที่เรามีเป็นจำนวนมากนี้ จะมีโอกาสสูงขึ้นได้มากนักในอนาคต เพราะได้มีวิวัฒนาการต่างๆ มากมายนะครับ ในด้านอาหาร ไม่ว่าจะเป็นอาหารคน อาหารสัตว์ ซึ่งสามารถจะทดแทนกันได้ไม่จำเป็นต้องอาศัยพืชชนิดเดียวเช่น เดิม

อย่างเช่นกรณี “ยาง” วันนี้บางประเทศ หรือบางอุตสาหกรรมก็สามารถผลิตยางรถยนต์ หรือยางอื่นๆ ได้จากยางเทียมนะครับ ที่ทำมาจากน้ำมันทดแทน ในช่วงที่ราคาน้ำมันดิบถูกลง โดยเรามีหนทางเดียวที่จะทำให้ราคาอยู่ในสภาพที่เกษตรกรไม่เดือดร้อนก็คือ การปรับตัว ผลจากการสำรวจกลุ่มเกษตรตัวอย่างที่กล่าวมาของ “ซูเปอร์โพล” นั้นพบว่า มีการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ทำกินทางการเกษตรอย่างมีนัยสำคัญคือ การปลูกข้าวอย่างเดียว “ลดลง” จากร้อยละ 75.3 เหลือร้อยละ 57.8

ในขณะที่การปลูกข้าวกับพืชอื่นๆ เช่น ทำไร่ ทำสวน “เพิ่มขึ้น” จากร้อยละ 15.5 เป็นร้อยละ 30.0 ทั้งนี้ การปรับตัวดังกล่าวนั้น ก็จะเป็นผลดีต่อภาคเกษตรกรรมของประเทศ หากเกิดขึ้นจริงในภาพรวมทั้งประเทศนะครับ โดยเฉพาะที่เป็นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม อย่างเช่น ลดพื้นที่ปลูกลง, ลดต้นทุนการผลิต, ผลิตตามความต้องการของตลาด เหล่านี้เป็นต้น

นอกจากนี้ รัฐบาลต้องการให้พี่น้องเกษตรกรได้มีความเข้มแข็ง พึ่งพาตนเองได้ มีการบริหารจัดการและการรวมกลุ่มเองไม่ว่าจะเป็นเกษตรแปลงใหญ่, สหกรณ์ หรือวิสาหกิจชุมชนโดยใช้กลไก “ประชารัฐ” สอดแทรกในการดำเนินการ ตั้งแต่การปลูก การผลิต แปรรูป การตลาด “ด้วยตัวเอง” ในตลาดชุมชน ตลาดออนไลน์

วันนี้ เรากำลังจัดทำโครงสร้างใหม่ทั้งหมด ที่จะเป็นการปฏิรูป เพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง ทั้งองค์ประกอบหลายอย่าง รวมไปถึงการวิจัย พัฒนา สร้างนวัตกรรม โดยเน้นการผลิตเพื่อใช้ และป้อนตลาดภายในประเทศก่อนนะครับ สิ่งต่างๆ ต้องการการลงทุนจากเอกชนไทยและจากต่างประเทศ ซึ่งก็ต้องมีการพิจารณาปัจจัยการผลิตอื่นๆ ด้วยให้ครบวงจรนะครับ ไม่ใช่เพียงวัสดุต้นทุนในประเทศเท่านั้น เช่น ยางพารา

สิ่งที่เราต้องพิจารณา มีทั้งต้นทุนการผลิต, ค่าแรง, ค่าวัสดุต้นทุน, คุณภาพ, การตลาด, การแข่งขันที่มีความเสี่ยงสูง ซึ่งมันไม่ง่ายอย่างที่นักการเมืองบางท่าน หรือบางพรรคออกมาพูด หรือกล่าวอ้างโจมตีรัฐบาลอยู่ในเวลานี้นะครับ เพราะว่าถ้าทำเช่นนั้นได้จริง ก็คงแก้ปัญหาได้นานแล้วนะครับ ปัญหาคงไม่สะสมมาจนถึงวันนี้ วันนี้เรากำลังทำในสิ่งใหม่ ที่จะแก้ปัญหาในเชิงโครงสร้าง ตลอดห่วงโซ่การผลิต ก็ไม่อยากให้ใครดึงกลับไปจุดเดิมนะครับ พี่น้องเกษตรกรต้องพิจารณาด้วยตัวเองนะครับ

ที่ผ่านมาสิ่งหนึ่งที่อาจจะทำให้เกิดปัญหาในเรื่องของราคายาง ก็คือการปลูกยางพารา 3 ล้านกว่าไร่นะครับ ในพื้นที่บุกรุก ก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่อาจจะทำให้ราคายางตก เพราะเรามียางเป็นจำนวนมากนะครับ อาจจะมากเกินไป การส่งออก ราคาก็ตก เพราะตลาดกลางก็มียางเป็นจำนวนมากนะครับ ต้องไปแข่งขันกันในตลาดโลก ตลาดกลาง เหล่านี้เราจะมากดดันกันภายในประเทศ คงทำไม่ได้นะครับ

เพราะฉะนั้นในประเทศเราจะทำอย่างไร สาเหตุหนึ่งที่มีการปลูกมากเกินไป ในพืชเกษตรหลายชนิดนี่ ทำให้เกิดปัญหาราคาตกทั้งสิ้นนะครับ วันนี้ก็อยากยกตัวอย่าง เช่นยางนะครับ ที่ปลูกในพื้นที่บุกรุก 3 ล้านกว่าไร่ ถ้าเราทำให้พื้นที่บุกรุกเหล่านั้น ไม่มีการกรีดยางอีกต่อไป ราคายางขึ้นแน่นอน เพราะยางจะลดลงนะครับ วันนี้เราก็เห็นใจพี่น้องเกษตรกรที่เดือดร้อนอยู่

แต่ทั้งนี้ การกระทำใดๆ ที่ผิดกฎหมาย รัฐบาลก็จำเป็นต้องมีนโยบายในการที่จะเปลี่ยนผ่านในช่วงนี้นะครับ เพราะฉะนั้นการที่ออกมาเรียกร้องในขณะนี้ แล้วก็มีการระดม กัน ปลุกกันว่าจะออกมากดดันรัฐบาล ผมไม่อยากให้เกิดกรณีเช่นนั้นนะครับ เพราะถ้าหากว่ามีการกดดันรัฐบาลมากจนเกินไป รัฐบาลก็จำเป็นต้องต้องใช้มาตรการทางกฎหมายก็คือ การห้ามกรีดยางในพื้นที่บุกรุกทั้งสิ้น ใน 3 ล้านกว่าไร่ แล้วพี่น้องเกษตรกรชาวสวนยางที่ยากจนจะทำยังไงครับ

เพราะฉะนั้นขอให้ผู้นำเกษตรกร สมาคมยางต่างๆ ให้พิจารณาตรงนี้ด้วย เพราะว่าท่านทำให้คนเหล่านั้นเดือดร้อนไปด้วย ไม่ใช่โยนภาระทั้งหมดมาให้กับรัฐบาลนะครับ ท่านก็รู้อยู่แล้ว ว่าปัญหาของเราก็คือยางเรามีจำนวนมากเกินไป การส่งเสริมการผลิตยางในประเทศนั้นไม่ใช่สิ่งที่ง่ายนัก เพราะที่ผ่านมามุ่งไปแต่ส่วนการขายไปต่างประเทศนะครับ แล้วก็ไม่ได้เพิ่มในเรื่องของการใช้ยางในประเทศให้มากขึ้น

วันนี้รัฐบาลก็พยายามส่งเสริม ไม่ให้เป็นการพึงพาการส่งออกมากจนเกินไปเหมือนในอดีต จนควบคุมไม่ได้ คราวนี้ในทุกกระทรวงสำรวจ จัดทำโครงการใช้ยางในทุกกิจกรรม ในภาพรวมของประเทศ คือการใช้ยางในส่วนราชการนั้น ไม่ใช่แต่เพียงว่า เอายางมา ซื้อยางมาจากเกษตรกร แล้วมาใช้ได้เลย ไม่ได้นะครับ ต้องมีการแปรรูป มีการนำสู่อุตสาหกรรมนะครับ ถึงจะไปทำยางสนามกีฬา เสร็จแล้วก็ต้องไปทำการประมูลจัดซื้อจัดจ้างนะครับ ถึงจะใช้ได้

ในการทำถนนหนทางก็เช่นเดียวกัน วันนี้ก็ใช้ได้ประมาณ 5-15% ในการที่จะใช้ผสมลงไป ซึ่งต้นทุนในการทำถนนก็สูงขึ้น แล้วจะทำยังไงล่ะครับ เพราะฉะนั้นต้องพิจารณาให้ถี่ถ้วน ทั้งราคายาง ทั้งราคาที่ต้องเอาไปแปรรูป ทั้งราคาที่นำไปสู่การผลิต แล้วนำมาสู่การใช้งาน ตอนนี้รัฐบาลแก้ทุกอันนะครับ เราถึงจะได้นำมากำหนดเป็นความต้องการให้ได้ว่าตลาดภายในเราต้องการเท่าไร

เพราะฉะนั้นเราควรจะกำหนดปริมาณการผลิตบ้างไหม ปลูกที่ไหน เมื่อไร ให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาดยาง ของทั่วโลกเขานะครับ ไม่ใช่ออกมาพร้อมๆ กันทั้งหมด บางที่ก็ไม่ได้นะครับ หลายผลิตผลการเกษตร วันนี้ก็ผมเห็นมีการเรียกร้องในเรื่องของสับปะรด เข้ามาอีก สับปะรดก็มีการบุกรุกเข้าไปหลายแสนไร่นะครับ ในปัจจุบัน ราคาสับปะรดดีขึ้น ก็บุกรุกป่าไปปลูกสับปะรดเข้าไปอีก แล้วราคาตกก็ร้องเรียนกับรัฐบาล

สิ่งเหล่านี้แก้ได้อย่างเดียว คือการแก้ด้วยการบังคับใช้กฎหมาย ซึ่งแน่นอนพี่น้องประชาชนต้องเดือดร้อนนะครับ เพราะฉะนั้นต้องขอให้ผู้นำเกษตรกรต่างๆ ได้เข้าใจตรงนี้ ถ้าท่านไม่ช่วยเราตรงนั้นนะครับ เราก็ไม่ทราบว่าจะแก้ปัญหาได้อย่างไร การที่จะเอางบประมาณไปซับซีไดซ์ ไปอะไรต่างๆ เหล่านี้ผิดกลไกของ WTO อ้อย อะไรต่างๆ เราต้องมาแก้ทั้งหมดวันนี้

ท่านทราบหรือไม่ครับ จะมีการฟ้องร้องอะไรต่างๆ มากมาย ซึ่งเราก็คลี่คลายสถานการณ์ไปได้แล้ว ในเรื่องของเงินอุดหนุน ในเรื่องอ้อยนะครับ ก็ไปหาวิธีการที่เหมาะสม ไม่ผิดกติกา พันธะสัญญาโลก สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่ทุกคนต้องเรียนรู้นะครับ ถ้าเกษตรกรยังมุ่งอยากได้แต่ราคาที่สูงๆ แล้วให้รัฐบาล หาวิธีการแก้ให้ได้ แก้ไม่ได้หรอกครับ ยังไงก็แก้ไม่ได้

เพราะฉะนั้นใครที่บอกว่าแก้ได้ ผมคิดว่าอย่าไปให้เขาหลอกเลยนะครับ วันหน้าเขาก็หลอกแบบนี้อีกนั่นแหละ สิ่งเดียวที่แก้ได้คือปลูกในพื้นที่ๆ เหมาะสม ปลูกในพื้นที่ที่ไม่บุกรุก แล้วก็ลดต้นทุนการผลิตให้ได้นะครับ ปรับเปลี่ยนการปลูกพืชเชิงเดี่ยว เป็นการปลูกพืชหลายๆ ชนิดนะครับ แล้ววันหน้าเราก็จะมีการปลูกพืชในพื้นที่ๆ เหมาะสม เช่นตรงนี้ควรจะปลูกข้าว ตรงนี้ควรจะทำไร่นาสวนผสม ตรงนี้ควรจะทำสวนผลไม้ ตรงนี้ควรจะเลี้ยงสัตว์

ซึ่งในระหว่างนี้จะต้องเป็นช่วงของการปรับเปลี่ยน การให้ความรู้ การเตรียมการนะครับ หลายท่านอาจจะทดลองดูซิว่าเราเคยปลูก 20 ไร่ ทำนา หรือทำอะไรก็แล้วแต่นะครับ เราลองลดพื้นที่เหล่านั้นไปซิ ว่าจะทำนาไปเป็นอย่างอื่น ลองซัก 5 ไร่ได้ไหม เหลือ 15 ไร่ ตรงไหนที่ทำข้าว แล้วขายไม่ได้คุณภาพ ราคาตก คุณภาพไม่ดี ก็ไปปลูกอย่างอื่นนะครับ ที่จะทดแทนได้ แล้วก็ปลูกข้าวไว้รับประทานอย่างเดียวนะครับ เหล่านี้เป็นสิ่งที่ทุกคนจะต้องช่วยกันคิดนะครับ

ซึ่งเราคงต้องมีการกำหนดปริมาณการผลิต ว่าปลูกที่ไหน เมื่อไหร่ อย่างไรนะครับ มากน้อยเท่าไร แล้วเราจะต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอย่างไร ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าไปส่งเสริมและความองค์ความรู้เพิ่มเติมนะครับ ความรู้ปราชญ์ชาวบ้านก็มี ความรู้ของเกษตรกร Smart Farmer รุ่นใหม่ก็มีนะครับ

แล้วก็ที่เราแพร่ไปตามสื่อ ตามสิ่งพิมพ์ ก็เยอะแยะไปหมดนะครับ ทุกคนต้องช่วยกันดูด้วยนะครับ ไม่อย่างนั้นรัฐบาลแก้ไม่ได้นะครับ ปัญหาหมักหมมมาหลายอย่างด้วยกัน เราอาจจะต้องสนับสนุนภาคเอกชน ผู้ประกอบการเข้ามาร่วมกันนะครับ เช่นในกรณีให้ กยท. การยางแห่งประเทศไทยและเครือข่ายวิชาการ ต่างๆ มาช่วยกันคิด ช่วยกันทำด้วย

วันนี้เรื่องยางนะครับ หมอนที่ผลิตจากยางพาราแท้ 100% และผ้าหุ้มหมอนไร้ฝุ่นจากศูนย์วิจัยศิริราช และศูนย์วิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จุฬาฯ ก็ได้เริ่มส่งไปขายในประเทศจีน ช่วงเดือนสิงหาคม นี้ จำนวน 100,000 ใบนะครับ ตั้งเป้ายอดขายในอนาคตว่าจะสามารถสร้างมูลค่า ราว 5,000 ล้านบาทใน 3 ปี นอกจากนี้ จีนยังมีการสั่งซื้อยางไทยไปสต็อกไว้ เพื่อนำไปผลิตล้อรถยนต์จำนวนมากอีกด้วยครับ อันนี้ก็เป็นความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างกัน กับทุกประเทศในโลกนี้ ซึ่งประเทศไทยจำเป็นต้องรักษาสมดุลเหล่านี้ไว้ให้ได้นะครับ

สรุปได้ว่าหลักการสำคัญ ในการแก้ปัญหาราคาสินค้าเกษตรตกต่ำ ที่ผมอยากให้ทุกคนเข้าใจว่า มีประเด็นเชื่อมโยงกัน – เกี่ยวพันกัน ในเรื่องต่างๆ ดังต่อไปนี้…

(1)การปลูกมากเกินไป ทำให้ Demand น้อยกว่า Supply คือความต้องการน้อยกว่าการผลิตที่มีจำนวนมาก

(2) การปลูกในพื้นที่ไม่เหมาะสม ดินไม่ดี น้ำไม่พอ ร้อนเกินไป ภัยแล้ง ภัยพิบัติ น้ำท่วม น้ำมาก น้ำน้อย นะครับ ทำให้ต้องมีการลงทุนหลายครั้ง รัฐบาลต้องเยียวยา ต้องมีการประกันภัย เหล่านี้ทำให้ผลผลิตไม่สมบูรณ์ ตรงนี้จะทำอย่างไรกับพื้นที่ตรงนี้นะครับ

(3) การปลูกในพื้นที่บุกรุก ซึ่งเป็นทั้งพื้นที่ป่า พื้นที่อุทยาน ฯลฯ ซึ่งก็มีส่วนทำให้ผลผลิตนั้นมีมากจนเกินไป จากในส่วนที่ถูกกฎหมายก็ทำให้ฝ่ายโน้นเดือดร้อนไปด้วย ฉะนั้นต้องหารือกันนะครับ สมาคมเกษตรกร อย่ารวมกันเพื่อร้องเรียนอย่างเดียว ไปดูกันเองด้วย ไม่รู้ตั้งมาแล้วช่วยอะไรได้บ้าง เพราะฉะนั้นตั้งมาแล้วก็ต้องช่วยกันนะ อย่าไปเข้าใจอะไรกันผิดๆ ต่อต้านรัฐบาล ทุกเรื่องไป

(4) การลงทุน ค่าใช้จ่ายในการเพาะปลูก ต้นทุนการผลิตสูง ทำให้ส่วนต่างกับราคาขายนั้นไม่มากนัก ขาดทุน กำไรนิดเดียว ไม่พอ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับค่าเมล็ดพันธุ์ ปุ๋ย ยา, ค่าจ้างเครื่องจักร – รถไถ, ค่าแรง และค่าเช่านา ค่าเช่าที่ดิน เหล่านี้เป็นต้นนะครับ วันนี้ต้องไปทบทวนใหม่ทั้งหมด

(5)การตลาด ประกอบด้วยปัญหาต่างๆอาทิ เกษตรกรขาดความรู้ด้านการตลาด,สหกรณ์บางแห่งขาดประสิทธิภาพ,เกษตรกรไม่สามารถกำหนดราคาเองได้ ขึ้นอยู่กับพ่อค้าคนกลาง, ขายแต่วัตถุดิบ ไม่แปรรูป ไม่สร้างมูลค่าเพิ่ม,การขายต่างประเทศก็มีการซื้อขายล่วงหน้า,พันธะสัญญาต่างประเทศและโลก ได้มีการห้ามการสนับสนุนราคาพืชผลทางการเกษตร

ขณะนี้ เราก็ต้องแก้ปัญหาเรื่องอ้อยอีก ตามที่ผมกล่าวไปแล้วเรื่องการใช้เงิน CESS มีการประท้วงจากต่างประเทศ, การเจรจาทางการค้าที่จำเป็น ต้องมีการนำเข้าสินค้าเกษตรเพิ่มขึ้น เช่น ของอาเซียน FTA เป็นสิ่งที่เราต้องปฏิบัติ, คลังสำรองพืชผลเกษตรทุกประเทศเขาก็มีการตั้งคลังสำรองเอาไว้ เมื่อทุกประเทศมีมาก ราคาก็ตก เช่น การสต็อกข้าว ไทยเคยมีข้าวในสต็อกกว่า 18 ล้านตันและความร่วมมือต่างประเทศผ่านกลไกต่างๆร่วมมือเจรจา ซึ่งแต่ละประเทศนั้นก็พยายามจะสงวนไว้เพื่อประโยชน์ของประเทศตนเองให้มากที่สุดด้วยนะครับ

นอกจากนั้น ยังมีปัญหาอื่นๆ อีกมากมายเศรษฐกิจโลก การซื้อขายมูลค่าลดลงทุกกิจกรรม หนี้สินครัวเรือนในช่วงที่ผ่านมา หากไม่ได้รับการแก้ไข ไม่ครบวงจร ทุกอย่างกลับไปเหมือนเดิม หนี้ก็จะพอกพูนมากขึ้นไปเรื่อยๆ รัฐบาลออกทุนอะไรมาก็ตาม กองทุนโน้น กองทุนนี้ มาให้กู้ยืมก็สู้ไม่ได้ ทุกเรื่องที่กล่าวมา เป็นปัญหาสืบเนื่องยาวนาน การแก้ปัญหาที่ไม่ถูกจุด ไม่ทำทั้งระบบ พอมาทำอันนี้มันก็ยากนะครับ

การที่จะทำให้เกิดความไว้วางใจ การเชื่อมั่น เหล่านี้มันต้องใช้เวลาทั้งสิ้นนะครับ รัฐบาลนี้ยืนยันกำลังดำเนินการแก้ไขอยู่ ในทุกๆ เรื่อง มีคนเดือดร้อนเป็นจำนวนมาก อันเป็นผลมาจากการบริหารประเทศในอดีตที่ผ่านมา รัฐบาลนี้จำเป็นต้องสะสางให้ได้ในทุกประเด็นนะครับ แล้วก็มีการเริ่มต้นใหม่ให้ถูกต้อง ทั้งนี้ก็ขอให้สังเกตว่าหากในอดีตอย่างที่เขากล่าวอ้างมาว่า “ทำดี” อยู่แล้ว วันนี้ เราคงไม่ต้องตามแก้ไปหมดทุกเรื่อง เช่นวันนี้นะครับ

ไม่ว่าจะเป็นเรื่องแรงงาน บุกรุกป่า ราคาสินค้าเกษตร หรือการสาธารณสุข การรักษาพยาบาล การศึกษา ผมไม่บังอาจต่อว่าท่านเหล่านั้นนะครับ ให้เกียรติซึ่งกันและกัน แต่วันนี้ก็อยากให้ประชาชนแยกแยะให้เข้าใจว่า เราจะร่วมมือแก้ไขปัญหาอย่างไร แล้วก็ไม่ให้คนเหล่านั้นที่พูดจาทำให้เสียหายได้ออกมาพูดอีก ทุกอย่างกลับเป็นแบบเดิมไม่ได้อีกแล้วนะครับ"

เพิ่มเราเป็นเพื่อน ข่าว ข่าวด่วน ทันเหตุการณ์ทุกวัน @springnews

Tag: การเกษตร