พายุทอร์นาโดในสหรัฐฯคร่าชีวิตไป 100 คนแล้ว ทำไมพายุถึงเกิดบ่อยในสหรัฐฯ?

เมื่อวันที่ 11 ธ.ค. ในรัฐเคนทักกี้ สหรัฐอเมริกา เกิดพายุทอร์นาโดหลายลูก ความเร็ว 200 ไมล์ต่อชั่วโมงแล่นผ่านมิดเวสต์และทางใต้ของสหรัฐฯ รื้อถอนบ้านเรือน ร้านค้า ทำให้ทุกอย่างหยุดชะงัก หลังพายุสงบจึงเริ่มออกค้นหาผู้บาดเจ็บและผู้รอดชีวิตในใต้ซากปรักหักพักที่กองทับกันขนาดใหญ่ และได้รับข่าวที่น่าเศร้าจากเจ้าหน้าที่วันนี้ว่า จากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นได้พบผู้เสียชีวิตไปแล้วอย่างน้อย 100 ราย และตอนนี้กำลังดำเนินการค้นหาอย่างต่อเนื่อง

พายุหมุนทรงพลังที่นักพยากรณ์กล่าวเป็นเสียงเดียวกันว่า มันเริ่มผิดปกติมากขึ้นในเดือนที่มีอากาศเย็น มันทำลายโรงงานเทียน ทำให้เพลิงไหม้ด้วย รวมไปถึงสถานีตำรวจในเมืองเล็กๆในรัฐเคนทักกี้และก็ได้ฉีกบ้านพักคนชราในรัฐมิสซูรีที่อยู่ใกล้เคียง อีกทั้งสังหารคนงานไปแล้วอย่างน้อย 6 คน ในคลังสินค้าอเมซอน ในรัฐอิลลินอยส์

ผู้ว่าการรัฐเคนทักกี้ (Andy Beshear) กล่าวว่าพายุทอร์นาโดลูกนี้เป็นพายุที่มีพลังทำลายล้างมากที่สุดในประวัติศาสตร์ของรัฐ คนงานประมาณ 40 คนได้รับการช่วยเหลือที่โรงงานเทียนในเมืองเมย์ฟิลด์ (Mayfield) ซึ่งมีคนติดอยู่ข้างใน 110 คน ซึ่งยากมากๆในการเข้าช่วยเหลือในกองซากปรักหักพังที่หนักขนาดนั้น นอกจาก “ปาฏิหาริย์” ที่จะพบใครที่ยังมีชีวิตอยู่ใต้ซากเหล่านั้น

เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยแห่งชาติ 189 คน ได้รับภารกิจให้ช่วยเหลือในการกู้ภัยโดยเน้นไปที่เมือง เมย์ฟิลด์ (Mayfield) ซึ่งมีบ้านพักอาศัยของประชาชนกว่า 10,000 คน ใกล้เคียงกับรัฐอิลลินอยส์ มิสซูรี และอาร์คันซอ

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• ฝันเป็นจริง! เศรษฐีชาวญี่ปุ่นทุ่มเงินเพื่อเป็นนักท่องเที่ยวอวกาศคนแรก

• Earth’s Black Box เทคโนโลยีบันทึกงานวิจัยและข่าวสารด้านสภาพอากาศทั่วโลก

ภาพถ่ายและวิดีโอของเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นได้ถูกโพสต์ลงบนโซเชียลมีเดีย แสดงให้เราเห็นว่าอาคารที่สร้างจากอิฐในตัวเมืองเมย์ฟิลด์นั้นถูกพังจนราบเป็นหน้ากลอง รถที่จอดอยู่ใต้อาคารถูกฝังอยู่ข้างใต้ หอคอยบนศาล Graves Coubty อันเก่าแก่ถูกโค่นล้มลง และโบสถ์ First United Methodist Church ที่อยู่ใกบ้เคียงก็พังทลายลงมาบางส่วน

หญิงรายหนึ่งกล่าวว่าเธอขับรถไปหาแม่วัย 52 ของเธอที่โรงงานเทียน แต่จนตอนนี้ยังไม่พบแม่ของเธอเลย เธอไม่รู้จะรู้สึกอย่างไร นอกจากว่าทั้งหมดที่เกิดขึ้น มันคือหายนะชัดๆ

การกำเนิดของพายุทอร์นาโดเป็นชุดพายุฝนฝ้าคะนองในชั่วข้ามคืน ซึ่งรวมถึงพายุซูเปอร์เซลล์ (Supercell)* ที่ก่อตัวขึ้นในรัฐอาร์คันซอตะวันออกเฉียงเหนือและเคลื่อนตัวไปยังมิสซูรีและไปเทนเนสซีจบลงด้วยเคนทักกี้

วิกเตอร์ เกนซินี (Victor Gensini) ศาสตราจารย์ด้านภูมิศาสตร์และบรรยากาศของมหาวิทยาลัยนอร์เทิร์นอิลลินอยส์ กล่าวว่า แณหภูมิและความชื้นที่สูงผิดปกติทำให้เกิดสภาพอากาศที่รุนแรงในช่วงเวลานี้ของปี และนี่คือเหตุการณ์ครั้งประวัติศาสตร์ ไม่ใช่เหตุการณ์ของรุ่นต่อรุ่น

จนเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา ประธานาธิบดี โจ ไบเดน ได้กล่าวว่า ภัยพิบัติครั้งนี้น่าจะเป็นพายุทอร์นาโดครั้งใหญ่ที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์สหรัฐฯ และตนได้อนุมัติประกาศภาวะฉุกเฉินรัฐเคนทักกี้แล้ว นอกจากนี้ไบเดน ยังได้ของให้สำนักงานคุ้มครองสิ่งแวดล้อมตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ ว่าอะไรคือปัจจัยที่เติมเชื้อเพลิงให้กับพายุลูกนี้รุนแรงได้ และก็ได้ตั้งคำถามเกี่ยวกับระบบเตือนภัยทอร์นาโดและมาตรการที่ต้องรัดกุมขึ้น เผื่อเกิดเช่นนี้อีกในวันข้างหน้า

* Supercell คือพายุฝนฟ้าคะนองลักษณะการปรากฏตัวของ mesocyclone หรือก็คือเกิดกระแสอากาศยกตัวและหมุนวน ทำให้พายุก่อตัวได้นานนับชั่วโมง บางช่วงอาจมีกำลังรุนแรงเกือบเทียบเท่าพายุเฮอริเคนด้วย

ในแต่ละปีสหรัฐฯเกิดพายุได้ถึง 1,200 ครั้ง ทำไมถึงเกิดบ่อยขนาดนั้นกันนะ?

ตามงานวิจัยและการเก็บข้อมูลจากสหรัฐฯ สหรัฐอเมริกามีปรากฎการณ์การเกิดพายุมากกว่าที่อื่นๆในโลกถึง 4 เท่า ประเทศอื่นๆนอกสหรัฐฯ มักจะเกิดพายุเพียง 200-300 ครั้งต่อปีเท่านั้น แต่หากเทียบกับสหรัฐแล้ว มันเกิดขึ้นถึง 1,200 ครั้งเลยทีเดียว ทำไมมันเยอะขนาดนี้ล่ะ

การจะเกิดพายุทอร์นาโดได้นั้นต้องมีปัจจัยอะไรบ้าง

• อากาศที่อุ่น ความชื้นที่ลอยอยู่เหนือพื้นดินและมีอากาศเย็นลอยสูงขึ้นในชั้นบรรยากาศ
• ลมที่ทับซ้อนกันขณะเคลื่อนที่ด้วยความเร็วและทิศทางที่ต่างกัน
• เกิดจากเมฆพายุฝนฟ้าคะนองรุนแรงที่มีฐานเมฆต่ำ
• มีกระแสอากาศไหลลงรุนแรง จนเกิดเมฆลำพวย พุ่งลงมาจนเกือบถึงพื้นดินและดูดเอาอากาศเข้าไป

ซึ่งเหตุการณ์ประจวบเหมาะแบบนี้จะหาได้ยากมาก แต่ไม่ใช่กับสหรัฐฯ โดยเฉพาะ Great Plains of United States – AKA หรือเรียกว่าตรอกทอร์นาโด ที่ราบกว้างขนาดใหญ่ทางตอนเหนือของอเมริกา ตั้งอยู่ทางตะวันตกของแม่น้ำมิสซิปปี้และทางตะวันออกของเทือกเขาร็อกกี

อ่าวเม็กซิโกจึงกลายเป็นแหล่งน้ำที่อบอุ่นที่สุดในโลกระหว่างละติจูด

เมื่อพูดถึงการสร้างพายุทอร์นาโด ยิ่งอากาศอุ่นขึ้นเท่าไหร่ยิ่งดีเท่านั้น เมื่ออากาศร้อนลอยขึ้นจากอ่าวมันจะคลานไปทางเหนือ ผ่านที่ราบที่ซึ่งลมพัดมาทางทิศตะวันตกของเทือกเขาร็อกกี้ของอเมริกา เมื่อลมทั้งสองพัดมารวมกัน จะทำให้เกิดกระแสน้ำวนที่หมุนในแนวนอน เมื่ออากาศอุ่นขึ้น สิ่งที่อากาศอุ่นชอบทำคือ มันจะเอียงเป็นแนวตั้งเพื่อสร้างพายุหมุนที่เรียกว่า Supercell และเป็นซูเปอร์เซลล์ที่มากถึง 20% จนก่อให้เกิดพายุทอร์นาโดขึ้นมาได้

สรุปง่ายๆได้ว่า สหรัฐฯมีพายุทอร์นาโดจำนวนมาก เนื่องมีเทือกเขาร็อกกี้และอ่าวเม็กซิโก ที่เป็นส่วนผสมหลักในการสร้างพายุทอร์นาโด โดยมี 3 ปัจจัยหลักคือ

1. อากาศอุ่น และชื้นในระดับต่ำ
2. อากาศเย็นๆแห้งๆ
3. ลมแนวนอนที่เพิ่มสูงขึ้นตามความสูงพื้นดิน และเปลี่ยนทิศทางเพื่อให้พัดจากเส้นศูนย์สูตรที่ระดับต่ำและจากทางทิศตะวันตกสูงขึ้นไปเรื่อยๆ

และทั้ง 3 ส่วนผสมหลักข้างต้น สหรัฐฯมีองค์ประกอบเหล่านั้นนั่นเอง

ยกตัวอย่างบังคลาเทศ ที่นั่นอากาศอบอุ่นและชื้นกระจายจากอ่าวเบงกอลและเดินทางขึ้นเหนือ ไปพัดทับซ้อนกับลมที่พัดมาจากเทือกเขาหิมาลัยไปทางตะวันออกเฉียงใต้ ทำให้เกิดพายุทอร์นาโดเฉลี่ยประมาณ 6 ลูกในแต่ละปี รวมทั้งอันตรายที่สุดในโลกด้วย ซึ่งได้คร่าชีวิตผู้คนไป 1,300 คน และบาดเจ็บอีก 12,000 คนในปี 1989 แต่ทอร์นาโด 6 ลูกต่อปีนั้น เทียบไม่ได้กับ 12,000 อย่างที่เราเห็นในสหรัฐฯ

และไม่เพียงแค่พายุทอร์นาโดจะโจมตีสหรัฐฯในช่วงฤดูทอร์นาโดตั้งแต่เดือนมีนาคมถึงมิถุนายน ตัวอย่างเช่น เดือนมกราคม เราจะได้รับพายุมอร์นาโดประมาณ 36 ลูก นั่นเป็นเพราะว่าคุณสามารถหาพายุทอร์นาโดที่สมบูรณ์แบบได้ตลอดทั้งปีและมากกว่าพื้นที่หลายเท่าของบังคลาเทศ พายุทอร์นาโดในสหรัฐอเมริกาจึงอาจไม่ธรรมดาอย่างที่คุณคิด

ที่มาข้อมูล

REUTERS

https://www.businessinsider.com/tornadoes-more-us-than-anywhere-else-world-2019-5

https://www.theatlantic.com/science/archive/2016/02/tornadoes-united-states/470958/

https://www.tmd.go.th/info/info.php?FileID=74